Het Berichtenblad is een uitgave van het bestuur
van de Nederlandse Stichting ‘Het Evangelie in Spanje’
die beoogt de zaak van het Evangelie in Spanje
- in nauw overleg met de Spaanse Evangelische kerken zelf -
vanuit de wijde kring der Nederlandse Protestantse kerken naar beste krachten te
bevorderen.
Eindredactie: G.A. Voerman - van
Haselen
Geertebolwerk 25 3511
XA Utrecht
info@evangelie-in-spanje.nl
website: www.evangelie-in-spanje.nl
RSIN 8075.13.507
MEDEDELINGEN VAN DE ADMINISTRATIE
Vriendelijk verzoeken wij u adreswijzigingen door te geven aan:
Geertebolwerk 25, 3511 XA Utrecht, of via de e-mail.
Voor uw medewerking zeggen wij u hartelijk dank.
BIJDRAGEN
Bijdragen voor ons werk onder vermelding van bestemming
zien wij graag tegemoet op bankrekening
NL08FVLB0226110753 t.n.v. ‘Het Evangelie in Spanje’ te Zeist,
liefst met vermelding: algemeen of: pensioenen.
Paasboodschap
van Alfredo Abad
El Porvenir (https://www.elporvenir.es/es/inicio)
Juan de Valdés (https://www.juandevaldes.es/es/inicio)
Bericht
van de Penningmeester dd 25 mei 2020
Onze wereld is door een
virus op zijn kop gezet. Niet alleen hier, maar ook in Spanje. Daar waren heel
veel doden en zieken, maar God zij dank, zijn er ook mooie dingen om te delen…
Het gedicht werd ons aangereikt door Pedro
Zamora, en is een déél van een gedicht van Leon Félipe, een Spaanse
vluchteling die sinds de Spaanse Burgeroorlog in Mexico leefde, maar zich altijd
een banneling bleef voelen… Het gedicht gaat over de psalm
als de basis van heel ons leven. De hoofdbalk waarop heel de kapconstructie van
het dak is opgebouwd, rust daarop.
Want onszelf betreft: We
hebben dringend behoefte aan versterking van het Bestuur. Of aan
mensen die ons anderszins willen bijstaan, met vertalen, met het bijhouden van
berichtjes uit Spanje, etc. Ook uw gebed blijft van belang. Gebed voor
onze voorzitter Wout van Laar, maar ook voor onszelf én
voor de zusters en broeders in Spanje. We kunnen uw steun niet missen.
Corona.
Kroon. Zo’n klein – voor ons onzichtbaar – virus lijkt de Schepper naar de
kroon te steken. Maar psalm 23: 4 zegt: Zelfs als ik ga door een dodelijk donker
dal vrees ik geen kwaad, want U bent bij me, Uw staf en Uw stok, die
brengen mij tot rust.....
Huiveringwekkend duister
kunnen de omstandigheden van ons leven zijn: geen uitzicht, geen hoop, geen
leven.
En toch: te weten dat er
Een is die over je waakt, die je - desnoods met stokslagen (zo doet een goede
herder dat soms) - een weg wil wijzen door dat duister heen, die dus ook met je
meegaat, door dat duister heen, je nooit alleen laat.... dat kan rust
geven. Rust en zekerheid, dat je niet hulpeloos bent overgelaten aan de nukken
en grillen van het lot... dat Hij die voor je opkomt bij je is. Hij is door de
dood heengegaan om ons leven vast te houden!
Hij is de koning in eeuwigheid!
Hij
memoreert daarin o.a. de recente dood aan corona van een vriend van hem: Imam
Riay Tatary, (van de Moskee in Madrid en voorzitter van de Islamitische
gemeenschappen in Spanje) en diens echtgenote. Deze Imam was iemand die o.a.
veel deed voor vluchtelingen. Om hem te gedenken zocht Alfredo een tekst in de
Koran, en vond die in Sura 51 vers 51 en 56, waar staat: ‘Laat men hen
gedenken, want de herinnering doet de gelovigen goed’ en ‘Ik heb de
mensen geschapen … opdat zij mij aanbidden.’
‘De zin van het leven’,
schrijft Alfredo verder, ‘is het aanbidden van God, zoals ook Calvijn zegt in
de Geneefse Catechismus: het doel van ons leven is God te kennen. Als
gelovigen wijden we ons leven aan de aanbidding en aan het (leren) kennen van
God, en dat is altijd een oefening in herinneren. In de Bijbel worden we
herinnerd aan onze redding, en in deze kritieke tijden is het van groot belang
dat wij ons oefenen in dat te herinneren.
Aan
de ene kant om terug te kijken naar het verleden, en bewust en critisch
nadenken over wat we allemaal kunnen veranderen aan deze niet doordachte
globalisering, aan de andere kant om onze ervaringen niet te
vergeten, en de zorg voor de ander
prioriteit te geven in ons persoonlijk en ons sociale leven. Het is goed dat we
ons onze geliefden blijven herinneren, maar ook ons ook niet blijvend
laten blokkeren door het verlies; het is
goed de herinnering aan hen en hun strijd voor het leven te eren, hun strijd
voor het leven van de gemeenschap, en voor de waardigheid van het leven.
In
de kerken ervaren we een versterking van de innerlijke band van de
gemeente, en die zal
een
deel zal
blijven uitmaken van de nieuwe manier waarop we met elkaar
verbonden zullen zijn.
Al
kijken we kritisch naar ons zelf w.b. de frequentie
van de contacten die voor de pandemie mogelijk waren, we blijven toch
wel
zoeken naar nieuwe communicatiemogelijkheden, en nieuwe vormen om
het Evangelie te brengen, zonder die contacten te moeten missen.
De
CP vergadert elke week via internet, en blijft zo op de hoogte, bidt,
wisselt mogelijkheden van de media en de beveiliging ervan uit, bijv. voor het
contact met de gemeenten, en allerlei wijzen om van dienst te zijn. Aan
een netwerk dat de predikanten delen om dagelijks samen te kunnen bidden
en om dingen uit de practijk te delen, doen de classes en de CP nu mee.
‘Van
mijn broeder Riay en enkele anderen heb ik geen afscheid kunnen nemen zoals ik
graag had gewild’, schrijft Alfredo, ‘maar ik
hoop dat de kracht van de Opstanding de basis vormt van onze gemeenschappen,
niet alleen voor het herstel van een leven zonder pandemie, de
Opstanding is veel meer, die is de basis voor alles wat we doen en waar we ons
voor inzetten.
Wij
moeten levende gemeenten zijn om te getuigen van de Heer van het Leven,
die ons egoïsme te boven gaat, voor solidariteit en broederschap’.
COP
25 (een bijeenkomst van de VN over Klimaatsverandering Europa + 196 andere
landen, die half december in Madrid teleurstellend weinig opleverde) bood de
I.E.E. wel de gelegenheid kennis te maken met het werk van verschillende
oecumenische en interreligieuze partijen die vechten tegen de gevolgen van de
klimaatsverandering. De I.E.E. kwam zo o.a. in contact met de internationale
beweging Greenfaith, die vanuit het geloof vecht voor
Klimaat-Gerechtigheid.
De
aarde en alle mensen worden gezien als heilig, en zij lopen grote risico’s
door de manier van leven hier in het Westen.
De
IEE wil zich bij Greenfaith aansluiten. www.greenfaith.org/
In
Málaga werd Rubén Bernal op 23 november predikant. Israel Flores ging als
decaan naar de Faculteit SEUT, en zijn echtgenote Eva Sosa kreeg Granada en is
dan los van San Fernando, zoals we al eerder schreven. Hier zien we een foto van
de installatie van José Burguillo op 8 december 2019 in de kerk van de Heilige
Geest in San Fernando, Cádiz. Israël Flores (secretaris van de CP) en Luis
Pelegrín, voorzitter van de classis Anadusië gingen voor, David Manzanas
preekte namens de Commissie voor de Ambten, en verder deed iedereen wel een
stukje liturgie. V.l.n.r.
in toga: Israël Flores, Rubén Bernal,
Eva Sosa, José Burguillo, Teresa Sancho (Levant) en David Manzanas (idem).
De
pandemie kan ons er toe aanzetten om opnieuw na te denken over onze manier van
leven, onze normen en waarden, en die beter te laten overeenstemmen met de wil
van God. Het leed dat we delen maakt ons bewust van dingen die niet goed zijn
voor onze relaties.
Het
feit dat we dood en Opstanding van Jezus niet binnen onze fysieke
gemeenschap konden herdenken, in de kerken, maakte ons meer bewust van onze
identiteit als volk van God. Zo baden, net als velen van ons hier, ook onze
Spaanse zusters en broeders op 25 maart samen met Christenen over heel de aarde
het Onze Vader, en gaven zo een getuigenis van eenheid.
Gemeenten.
Na het ingaan van ‘de noodsituatie’ en de strenge Lockdown met daarop
volgende beperking van de hele Spaanse bevolking tot hun huis, is het
gemeenteleven grondig veranderd. Vanaf het begin heeft de I.E.E. haar
verantwoordelijkheid genomen en alle officiële bezigheden gestopt, zowel
kerkdiensten als leerhuizen, al gingen ze wel door met een aantal humanitaire
hulpprojecten, speciaal met de voedselverstrekking.
Het sluiten van kerken en kapellen betekende overigens niet het einde van geestelijke bijstand. De predikanten hebben in overleg met de plaatselijke en bovenplaatselijke instanties de zondagse eredienst en de gebeden in stand gehouden, maar op een andere manier, waarbij ze wel de contacten met alle gemeenteleden bleven onderhouden, en speciaal met de ouderen en bewoners van bejaardenhuizen, want dat zijn nu de meest kwetsbare mensen, zowel lichamelijk als door de extra eenzaamheid.
De
CP heeft elke zondag een voorbeeldliturgie laten uitgaan van een kerkdienst voor
gezin en gemeente. Tegelijk is op de website van de I.E.E. (http://iee-protestante.org/)
een voor ieder toegankelijke afdeling ‘hulpmiddelen’ (https://recursos-iee.blogspot.com/) geopend,
waar de predikanten (m/v) dagelijks korte overdenkingen leveren, zowel in video
als audio.
Dit wordt gecoördineerd door het Departement voor Vorming en Onderwijs, zodat ieder gemeentelid, en ieder die toegang heeft tot het blog, dagelijks hoopgevende en bemoedigende woorden kan vinden om die te overdenken.
De meeste instellingen van
de I.E.E. vallen onder de Federico
Fliedner Fundación,
kortweg de FFF…
Ook
het SEUT (tegenwoordig: FSEUT hetgeen staat voor Faculteit
SEUT) doet zijn best om mensen gemotiveerd en geestelijk alert te
houden. Omdat de populaire (maandelijkse) Theologische Workshops nu niet
gehouden kunnen worden, zetten de mensen van de FSEUT heel regelmatig links op
het web, of in Facebook,
waarmee we de Theologische Workshops van het verleden kunnen lezen, luisteren of
zien. Een mooie actie, waarvan graag gebruik wordt gemaakt!
Daardoor bestaat zij al 150 jaar!
Ja,
de drie scholen van de FFF, het college Juan de Valdés, het Porvenir en de
FSEUT, (faculteit SEUT) zijn gesloten, maar de activiteit is hectischer
dan ooit. Niet alleen is men niet gestopt, maar van meet af aan werd een
Crisis Comité gevormd met het management, de directies en de administraties van
de scholen, en de personeelsmanagers van de FFF, in constant contact met het
Uitvoerend Comité van de Raad van Toezicht.
Er
zijn drie primaire lijnen van actie:
•
Het leren. Aandacht, begeleiding en follow-up, zowel van leerlingen als
hun gezinnen, wordt uitgevoerd via de digitale platforms waarvoor docenten
eerder zijn opgeleid, als onderdeel van het innovatieproject dat in voorgaande
jaren is gelanceerd. Bovendien zijn er via sociale netwerken en de websites van
de centra methoden om de angst die door opsluiting en emotionele en gezinszorg
worden veroorzaakt, te verlichten, mogelijk gemaakt.
•
De bedrijfscomités zijn het met het Crisiscomité en het Uitvoerend Comité
eens geworden over nieuwe arbeidsmaatregelen, die van toepassing zijn op een deel
van de personeelsbezetting in verband met de aanwerving van personeel en de
garantie van hun aanblijven bij de FFF zodra deze atypische situatie voorbij is,
en ook over maatregelen m.b.t. streven naar duurzaamheid in het werk van de FFF
zelf. (Dit slaat op het vele personeel dat niet door de Staat wordt
vergoed.)
•
Solidariteitsactie. Midden in deze ongewone ontwikkeling is de aandacht
voor de meest noodzakelijke hulp en voor solidariteit sterk toegenomen.
In
beide scholen zijn er voedsel en primaire levensbenodigdheden verzameld, en
verdeeld onder gebruikers van instellingen waar men wel eerder mee samengewerkt
heeft, en die daarom hebben gevraagd. De FFF doet in dit alles haar best om haar
roeping te vervullen als getuige van geloof, in concrete dienst aan de
maatschappij, vooral in moeilijke tijden, en in verantwoordelijkheid voor
"Laten leren voor het Leven".
Natuurlijk
moesten de scholen dicht. Het duurde wel even voordat het thuis-onderwijs op
gang kwam, waarbij opviel, dat de staatsscholen, en de door de staat
gesubsidieerde privé-scholen, vrij snel financiële hulp kregen.
Maar
ook het Porvenir en het Juan de Valdés blijken heel creatief.
De
meeste leraren vallen gelukkig onder de ‘onmisbare diensten’, zodat de Staat
voor hun inkomen garant staat. Dat geldt niet voor degenen die ondersteunende
diensten verlenen, zoals sociaal werk en geestelijke hulp.
Voor
de kinderen valt de maaltijd op school weg, en dat is voor veel armlastige
gezinnen een extra probleem. Kerken en groepen zijn in dat gat gesprongen, en
helpen waar ze kunnen.
De
scholen van de Stichting zetten hun activiteiten voort, al kan dat dan niet op
school. In deze moeilijke tijd zijn de scholen El Porvenir en Juan de Valdés
al weken op volle capaciteit actief dankzij de inzet van het hele lerarencorps.
Thuis zetten de leerlingen lessen en schoolritme voort. Men mag er trots op zijn
hoe de hele onderwijsgemeenschap reageert!
De websites van de scholen laten u
zien hoe goed ze werken!
https://www.elporvenir.es/es/inicio
Ook
nu lezen de kinderen uit de 2e klas middelbare school de kleintjes voor, maar
tegenwoordig gaat ‘t via YouTube filmpjes. J
Al
twee jaar achter elkaar organiseerde de school een wedren t.b.v. Unicef.
Dat kon nu niet. Maar er zijn rugnummers opgestuurd om die te versieren.
Kinderen die meededen konden een foto (laten) maken waar ze opstonden met
dat nummer, en die opsturen voor 1 juni, de datum van de ‘wedren’. De
leraren maakten er een video van om Unicef een hart onder de riem te steken. Het
geld gaat naar Unicef, maar dit keer wel alleen voor projecten in Spanje.
De juf legt het hier uit.
Engels
leren zelfs de allerkleinsten van 2 – 6 jaar, op dezelfde manier waarop ze hun
moedertaal leren. In groep 8 kun je er ook Duits krijgen, dat gaat door op de
Middelbare school. Het is een heel nieuwe methode. Het Porvenir wordt door de
stad Madrid als een tweetalige school erkend.
Er
wordt op school in groepjes gewerkt, en projectgewijs.
De resultaten zijn veelbelovend. Ook is er muziekonderwijs. Kortom: een school waar je je (klein)kind wel heen wilt sturen. ‘We onderwijzen voor het leven’ is een slogan die de basis is van het onderwijs voor klein tot groot.
Juan
de Valdés
https://www.juandevaldes.es/es/inicio
Op
deze website is veel te zien, o.a. het Bachillerato Dual Americano. Daarmee kun
je twee eindexamens tegelijk afleggen, één van je eigen land, je eigen school,
en een voor het officiële Amerikaanse Highschool diploma, dat overal in de USA
geldig is. Die lessen worden allemaal in het Engels gegeven, digitaal, en er
zijn geen doublures. Dus de lessen die je in de ene taal volgt, gelden ook voor
het andere examen. Academica werkt wereldwijd, en past zich aan de cultuur en
vereisten van het land aan. Met dergelijke
projecten blijft ook het Juan de Valdés zich profileren als een prima school,
terwijl er veel zorg is voor hen die moeite hebben om mee te komen, door
gezondheid of de thuissituatie.
Niet
alleen schoolvakken worden er gegeven, maar er wordt ook ‘geleerd voor het
leven’ en wel door trainingen in deze waarden:
Vrijheid
van gedachte en geweten;
Integriteit,
loyaliteit en persoonlijke verantwoordelijkheid;
Tolerantie
t.a.v. de diversiteit van de mens;
Harmonische
integratie van verschillen;
Verdediging
van rechtvaardigheid en vrede;
Roeping
tot dienst aan mensen en de samenleving;
Betrokkenheid
bij samenwerking in solidariteit;
Bevordering
van uitmuntendheid…
In
de afgelopen maanden behoorden de verzorgingscentra voor ouderen in Spanje tot de belangrijkste
mediahotspots; de centra vangen mensen op die in deze pandemie het meest gevaar
lopen, en dit heeft geleid tot verschillende gevallen van slecht beheer en
schokkende beelden.
Dit
is gelukkig niet het geval geweest met het Centrum Betsan, waar alle
medewerkers zich hebben ingezet om risico's effectief te bestrijden.
Hoewel
het gebrek aan beschermend materiaal en tests het in de eerste weken erg
moeilijk maakten om het virus in te dammen, is het een feit dat de verschillende
problemen heel effectief zijn opgelost; door het isoleren van verdachte
gevallen, en het nemen van alle voorzorgsmaatregelen heeft men bereikt dat er
zeer weinig ziektegevallen zijn geweest.
Zo
werd uit voorzorg een deel van het personeel met symptomen naar huis gestuurd,
waardoor het noodzakelijk was om nieuw personeel in te huren om de basiszorg te
kunnen bieden; dat was een periode van aanpassing en leren, het doel was om alle
basisbehoeften van de bewoners te dekken.
Met
de extra ondersteuning van vrijwilligerswerk zijn ze in staat geweest om alle
diensten te draaien, en geleidelijk aan zijn de vaste zorgverleners weer aan het
werk gegaan.
Ook de problemen van het isolement, die de gezondheidsautoriteiten aan de centra
oplegden, zijn opgelost door middel van beeld- en telefoongesprekken, het
personeel kon contacten onderhouden met familieleden die zich natuurlijk zorgen
maakten over hun ouders.
Het
management team van het centrum blijft dankbaar voor de betrokkenheid van het
personeel, dat zich voor 120% heeft gegeven en heel hard heeft gewerkt om deze
crisis te beteugelen.
De
beste oefening voor het hart is: bukken
en mensen optillen, staat er bij dit plaatje. Vanaf het begin van de
crisis, heeft de FFF geholpen met de aankoop van basisbehoeften voor gezinnen in
de scholengemeenschappen die lijden onder de gevolgen van deze crisis.
We
lichten er de belangrijkste voor u uit. We hebben u al vaker om hulp voor hen
gevraagd, dus u kent ze...
In de situatie waarin onze samenleving verkeert zien we,
zowel in Nederland als in Spanje, veel initiatieven van mensen en groepen die
solidair zijn met degenen die dat het hardst nodig hebben.
De FFF en haar scholen hebben ook hun steentje willen
bijdragen en ze hebben een aantal mensen en groepen kunnen helpen die het meest
getroffen zijn door de gevolgen van deze crisis.
Om te beginnen ontvingen 57 gezinnen van de scholen die er
het slechtst aan toe waren, thuis 10 dagen lang de voedselhulp.
Men had 2.500 kg fruit, verse groenten, peulvruchten,
pasta, rijst en eieren ingekocht, en die kon men bij de mensen thuis brengen.
Dankbaar dat op deze manier een bijdrage te kunnen leveren aan het verlichten
van de trieste gevolgen van deze crisis. "Dank u, vanmiddag brachten ze ons
het eten en ze kwamen precies op het juiste moment!!", vertelde een familie
toen de boodschappen thuis gebracht
werden. (Er was echt niets meer…)
De scholen konden ook helpen de druk te verlichten van
sommige andere groepen die te lijden hebben onder deze situatie.
De Juan de Valdés heeft aan een verpleeghuis waarmee het centrum vaak samenwerkt, de
hele voorraad handschoenen, hydrogel en een aantal bederfelijke voedingsmiddelen
zoals fruit en yoghurt die nog op school waren, gedoneerd. Van haar kant heeft
het El Porvenir de voorraad handschoenen en hydrogel die er was, geschonken aan het
Reina Victoria ziekenhuis van het Rode Kruis. Die waren erg dankbaar,
omdat ze veel hulp nodig hadden en leden door de schaarste aan
beschermingsmiddelen.
Ook werken er verschillende bedrijven
samen met de FFF.
Een adviesbedrijf in de energie- en
infrastructuur-sector doneert 1.250 euro ten gunste van de sociale steun van de
FFF.
Het Duitse bedrijf MIELE bereidt elke week menu's
voor een aantal families van de scholen in hun toonkeukens. Een team van
vrijwilligers uit de scholengemeenschap verdeelt het voedsel onder hen. Ook LIDL
en de Goethe Stichting dragen bij aan de steun die Miele biedt aan deze
gezinnen, zodat eerst bijna 60 mensen te eten kregen.
Intussen zijn het er veel meer! Het
gaat door!
Het
coördinatieteam van Camino vroeg de gemeenteraad om dit probleem op te lossen,
maar de raad werkte niet mee. LLL
Ook konden ze niet zorgen voor het nodige beschermingsmateriaal, zodat de
service moest worden gesloten!
Gesloten, maar niet
gestopt, omdat de mensen van
Camino wel
steeds in contact zijn geweest met alle gebruikers, die ze steeds
bleven proberen te helpen.
Na weken
reageerde de gemeenteraad eindelijk op Camino's verzoek om de voedselvoorziening
weer op te kunnen starten. Onder politie begeleiding is er voorraad gebracht
naar de kerk van Alicante, en ook het nodige beschermingsmateriaal, zodat het
helpen van de schrijnendste
gevallen intussen kon worden hervat. J J J
Op
17 juni bereikte
ons
een noodkreet:
de
noodgevallen zijn verdubbeld, en de voedselbanken kunnen het niet meer aan!!!
El
Far moest, aangezien de begeleiding van
kinderen de belangrijkste activiteit is, vanaf het begin
van de Lockdown op bevel van de overheid zijn deuren sluiten. Zij moesten vanaf
april al hun werknemers naar huis sturen; maar waren sommige vrijwilligers
in staat om op de juiste momenten te helpen bij speciale noden van de gezinnen.
Aangezien
de Lockdown voor scholen zal worden verlengd tot na de zomervacantie, en het
derde schoolkwartaal online is begonnen, heeft de Stichting bedacht dat
vanaf mei tenminste een deel van het personeel gedeeltelijk aan het werk
kon om kinderen en jongeren, die verdere ondersteuning op educatief gebied nodig
hebben, te helpen, en men probeert ook kinderen via internet e.d. psychologisch
bij te staan.
De
gebruikers van de Open Centra van El Far, in Santa Coloma én in La Llagosta,
zijn kinderen uit gezinnen met grote economische achterstand, zodat ze vaak geen
toegang hebben tot de middelen die nodig zijn voor de voortzetting van het
schoolprogramma vanuit huis.
Daarom
is vanuit El Far een campagne gestart om zowel school- als technologische
apparatuur (tablets en computers) te leveren, terwijl kinderen worden wegwijs
gemaakt in deze voor hen vreemde materie.
Bij
een eerste geldinzameling is er 1.600 euro opgehaald, en de eerste artikelen
zijn al aan families geleverd.
In
samenwerking met het gemeentebestuur van Santa Coloma wordt ook de behoefte aan
voedsel gedekt, door de levering van dagmenu's, en speciale ‘kinderkaarten’
van de Fundació la Caixa. (De plaatselijke Bank.) Hoewel El Far's
hulpverleners officieel tijdelijk werkloos zijn, zetten ze hun hart en al hun
energie in om de gezinnen die het meest in nood zijn te helpen en te begeleiden.
Frater Nadal's voedseluitdeling bleef gehandhaafd, ondanks de moeilijkheden die
zij hebben ondervonden.
Aan het begin van de Lockdown werd, samen met het bestuur en vrijwilligers,
besloten om te blijven werken, hoewel de gemeenteraad, in eerste
instantie, geen beschermend materiaal kon leveren.
Uit
eigen kas werden handschoenen en ontsmettings-gels gekocht en een
vrijwilligster, die naaister was geweest, maakte 30 stoffen mondkapjes, zodat
alle vrijwilligers er een konden gebruiken. In de loop der tijd kon de
gemeenteraad wel beschermend materiaal krijgen en levert die nu.
Dankzij
de Voedselbank heeft Frater Nadal in Rubí een toenemend aantal gebruikers dat
aan de deur klopt, kunnen bedienen.
De
aantallen liepen op van 1.100 tot 1.500 gezinnen. De aanwas komt van de sociale
dienst, die stuurt de mensen door, aangezien de overgrote meerderheid tijdelijk
werkloos is geworden, maar nog geen Staatshulp heeft gekregen.
Tot
juli komt er helaas geen nieuw voedsel van de EU, dus de toename van het aantal
gebruikers zorgt wel voor problemen. Die werden eerst nog gecompenseerd door de
vele donaties die verschillende voedselketens en restaurants aan de Voedselbank
hadden gedaan. Ze hadden van alles
in voorraad toen de Lockdown werd afgekondigd. Zo was er een tijdelijke toename
in de levering van verse producten en gekookt voedsel.
De
voedselverschaffing is door de veiligheidsmaatregelen behoorlijk ingewikkeld
geworden: de distributie loopt trager omdat door de geringe capaciteit van het
pand er maar 10 mensen binnen mogen zijn, en dit maakt dat de rij wachtenden die
de anderhalve meter afstand moet houden, zó lang wordt, dat die om het hele
blok heen loopt; maar ondanks moeilijkheden en logische zorg voor veiligheid,
blijft men doorgaan, in Rubí.
Ook
de I.E.R.E. probeert de schaapjes bijeen te houden in corona-tijd. Dat doen ze
bijv. door de eigen radiozender, die 24 per dag uitzendt en 2 jaar bestaat.
Zelfs in Mexico en Latijns-Amerika vinden ze gehoor!
Maar
ook via internet worden er (corona)diensten uitgezonden, en dagelijks is er een
gebedstijd, die vanuit de kathedraal virtueel gedeeld wordt.
Het
voordeel is dat je ook later in de tijd kunt aanhaken. Zo brengt een nare
situatie ook overal weer nieuwe mogelijkheden.
Niet
zonder opzet staat de bisschop hier voor een tekst in de kerk, die oproept tot
gebed.
De
Spaanse ‘bevriezing’ van de maatschappij was de eerste maanden heel fors.
Het leger patrouilleerde om mensen die ‘een ommetje’
wilden maken, aan te houden. De hond mocht je uitlaten, maar alleen, en ook
noodzakelijke boodschappen mochten, maar beide binnen een straal van een
kilometer van je huis.
Kinderen mochten niet op straat tot half mei, maar dan nog alleen begeleid door
één ouder, en op aangegeven uren… Nu moeten ook zij een mondkapje dragen
wanneer ze buiten zijn. Maar spelen mogen ze wel… nog steeds onder toezicht.
Met Pinksteren gingen de terrassen weer min of meer open, en we zullen zien wat
het effect is, maar dat geldt ook voor ons eigen land, dat de maatregelen per 1
juni versoepelt.
We
hopen allemaal dat we ons weer vrijer kunnen gaan bewegen, maar vrienden hier
mogen in een corona-vrij verzorgingshuis maar drie kwartier naar buiten, in de
eigen binnentuin.
Er
valt hier en daar nog veel te bidden en te hopen!
3
juni 2020. Het schijnt dat je per 21 juni weer naar Spanje kunt reizen, maar met
veel mitsen en maren. Ook het reizen binnen Spanje is nog een heikele kwestie.
Tussen provincies wel en tussen regio's niet, afhankelijk van de
de-escalatie-fase waarin ze zich bevinden. Het blijft onduidelijk, ook voor veel
Spanjaarden.
Wat wél
duidelijk is, is een belasting op wegwerpplastic! De Staat hoopt er bijna 725
miljoen mee binnen te krijgen. Vanaf 3 juli 2021 zijn wattenstaafjes, plastic
bestek, borden, bekers en glazen, plastic roerstaafjes, stokken voor ballonnen
etc. verboden. En kleine waterflesjes natuurlijk ook. Al betaalt officieel de
fabrikant, importeur etc. deze 0,45
euro per kilo wegwerp-plastic, natuurlijk is de consument degene die de rekening
betaalt.
Bars en restaurants moeten vanaf begin 2021 gratis drink-/ kraanwater aanbieden om o.a. het gebruik van plastic waterflesjes tegen te gaan of te verminderen.
Vanaf dinsdag 26 mei was Spanje officieel 10 dagen in de rouw.
Het zal de langste rouwperiode uit de Spaanse geschiedenis zijn sinds het land
een democratie werd.
Deze
nationale rouwperiode van 10 dagen werd tijdens een officiële ceremonie gestart
door Koning
Felipe VI.
Tijdens
deze periode hingen alle vlaggen bij de openbare en regeringsgebouwen
in het land 10 dagen lang halfstok om de bijna 28.000 officiële corona-doden te
eren. (En de vele duizenden, die zonder
dit stempel zijn gaan hemelen.)
Al
is het aantal nieuwe zieken (en doden) gemiddeld aan het minderen, (soms zelfs
nul), nu de strenge Lockdown is versoepeld, zijn er ook plekken waar het aantal
snel stijgt. En dat zónder de toeristen, die over een paar weken weer welkom
zouden zijn.
Het
land is heel groot, en de opheffing van de ‘Lockdown’ gaat in vijf fasen,
die per regio en per stad kunnen verschillen. Madrid en Catalonië blijven
voorlopig het langst in de hoogste alarmfase. Maar er waren al enkele streken
die weer terug moesten naar een strengere fase, omdat er weer uitbraken waren.
Februari 2020 MADRID – De mensenrechten
VN-rapporteur Philip
Alston heeft een week lang de armste delen van Spanje in alle geledingen
bezocht en was diep geschokt door wat hij had gezien. In een rapport voor de
Verenigde Naties heeft hij de feiten over de extreme armoede in Spanje
vastgelegd.
Een
groot deel van Spanje leeft volgens zijn bevindingen in (extreme) armoede en zo
behoort Spanje tot de landen met de meeste armoede binnen de Europese Unie. Maar
tegelijk worden rijke inwoners en de grote bedrijven begunstigd, want ondanks
hun rijkdom betalen zij nu minder belasting dan voor de crisisjaren, terwijl het
land 5% minder belastingen int dan andere Europese landen.
Er bestaan in feite twee verschillende ‘Spanje’s naast elkaar: het Spanje
dat de toeristen zien, met veel cultuur, gastronomie, een heel divers en
welvarend land; maar tegelijkertijd is er het Spanje met veel armoede, en een arme
bevolking, die grote moeite heeft om te overleven.
In 2018 liep 26,1% van de bevolking en 29,5% van de kinderen risico op armoede
en sociale uitsluiting. Meer dan 55% heeft het moeilijk om financieel het einde
van de maand te halen en 5,4% lijdt ernstig materieel gebrek.
Het werkloosheidspercentage van 13,78% is meer dan het dubbele van het
EU-gemiddelde en is hoger dan 30% voor degenen onder de 25 jaar.
De
mensenrechten expert zegt dat een deel van de armoede de schuld is van de politieke
beslissingen zoals het feit dat de rijken minder belasting zijn gaan
betalen.
Tijdens
de crisis is de armoede snel gestegen en nu het economisch beter gaat in Spanje
zijn de armen net zo arm als net na de crisis, terwijl de rijken rijker zijn
geworden.
De
problemen waar Spanje mee te maken heeft zijn vooral:
*
wijdverspreide armoede
*
een hoge werkloosheid
*
een huisvestingscrisis van verontrustende proporties
*
een falend sociaal beschermingssysteem
*
een gescheiden en in toenemend ouderwets onderwijssysteem
*
een belastingstelsel dat de rijken beoordeelt boven de armen
*
een bureaucratische mentaliteit die diep geworteld is in vele delen van de
regering, die meer geeft om correcte procedures dan om het welzijn van mensen.
Politiek
Het
enige positieve dat de VN-rapporteur tijdens zijn bezoek in Spanje heeft
ontdekt, is dat de nieuwe linkse coalitieregering vastbesloten lijkt meer
sociale rechtvaardigheid te bereiken.
Het
is echter een grote uitdaging, waar een rechts en extreem rechts heel anders
over denken.
Volgens
Philip Alston is armoede een politieke
beslissing en regeringen kunnen, als ze dat willen, ervoor kiezen om de
problemen te overwinnen door een innovatief leiderschap op landelijk, autonoom
en regionaal niveau.
Bezoek
De VN-expert
bezocht de regio’s Madrid, Galicië, Baskenland, Extremadura, Andalusië en
Catalonië en ontmoette er mensen die door armoede zijn getroffen, maar ook
overheidsfunctionarissen op gemeentelijk, regionaal en centraal niveau, plus
activisten, academici en vertegenwoordigers van organisaties van het
maatschappelijk middenveld.
Hij
bezocht tal van gemeenschapscentra en scholen, NGO-kantoren, een centrum voor
mensen met een handicap, een centrum voor sociale diensten, een informele
regeling voor immigranten, een blok geprivatiseerde huizen, een centrum voor
huishoudelijk personeel en verschillende gemeenschappen van ‘gitanas’.
MADRID
– Vanwege de noodtoestand en de corona-crisis zijn er duizenden mensen die
tijdelijk of definitief zijn ontslagen want er zijn duizenden bedrijven en
zelfstandigen die hun deuren hebben moeten sluiten. Er is dus nu nog veel meer
werkloosheid in Spanje en er zijn heel veel mensen die geen enkele vorm
van inkomen hebben. Daarom wordt er nu opnieuw gesproken over een basisinkomen
ofwel ‘rente básica’. (Ook in Nederland is dat idee in het verleden wel een
enkele keer geopperd.)
Een
basisinkomen is een gegarandeerd inkomen dat elke burger/inwoner (gedeeltelijk)
van de overheid krijgt. Met basisinkomen wordt over het algemeen een
onvoorwaardelijk basisinkomen (OBi) bedoeld, waarbij iedere burger hetzelfde
krijgt ongeacht over welke overige inkomsten of over welk vermogen hij of zij
beschikt. Zoals de AOW bij ons niet inkomstenafhankelijk is.
Er
wordt al maanden gesproken over een plan van een basisinkomen; de partij Unidas
- Podemos had dat als speerpunt in de verkiezingscampagne, en de huidige
coalitieregering van Spanje was het daar uiteindelijk mee eens. De PSOE en
Unidas-Podemos hadden afgesproken dat in gedurende de komende vier jaar het
basisinkomen een realiteit zou worden in Spanje maar de corona-crisis heeft deze
plannen versneld.
Volgens
de minister van Sociale Zekerheid zou een basisinkomen in Spanje aan bijna alle extreme
armoede in Spanje oplossen. Tot 40% van de Spaanse huishoudens heeft te maken
met regelrechte armoede, en 20% nog
met extreme armoede.
In
Nederland betrof de armoede vóór de corona-crisis zo’n 7%. Dat is nog steeds
bijna een miljoen mensen!
Verder
wordt een basisinkomen ook gezien als een goede investering want het merendeel
van dit geld zal besteed worden in de Spaanse winkels en bedrijven, hetgeen weer
goed is voor de economie.
Officieel
is er nog niets bekend over de hoogte van een basisinkomen, en over de eisen dat
te ontvangen.
Er wordt wel rekening gehouden met het aantal kinderen en om de vraag of het om
een eenoudergezin gaat, aldus de minister.
Daar
zal de komende weken nog over gepraat moeten worden maar als het aan de minister
ligt dan zal men in de maand juni beginnen met het basisinkomen in Spanje.
In
eerdere publicaties werd gesproken over een basisinkomen van tenminste 450 euro,
een bedrag dat gebaseerd is op 80% van de ‘Indicador Público de Renta de
Efectos Múltiples’ (IPREM), een index die in Spanje wordt gebruikt als
referentie voor het toekennen van steun, subsidies of werkloosheidsuitkeringen.
In
totaal zou dat een 5,5 miljard euro kosten, maar 1,8 miljoen families zouden er
profijt van hebben waardoor de armoede in Spanje tussen de 46% en 60% zou kunnen
dalen.
In het oorspronkelijke ‘plan Escrivá’ staat een
bedrag vermeld van 430 euro per maand voor die huishoudens die jaarlijks minder
dan 2.840 euro verdienen. Daarbovenop zou een extra jaarlijkse bijdrage moeten
komen tussen 1.200 en 1.680 euro per kind per jaar. In totaal zou dat een
kostenplaatje opleveren van 5,5 miljard euro maar 1,8 miljoen families zouden er
profijt van hebben waardoor de armoede tussen de 46% en 60% zou dalen in Spanje.
De vakbonden CCOO en UGT hebben ooit gesproken over een
basisinkomen van 426 euro terwijl de politieke partij Unidas-Podemos liever een
renta básica ziet van 600 euro. De kans is echter groter dat het om een
maandelijks basisinkomen zal gaan van rond de 450 euro. De vraag is of dit bruto
of netto zal zijn.
Het
idee van een ‘rente básica’ in Spanje werd geopperd door de econoom en
huidige minister van Inclusie, Sociale Zekerheid en Migratie (Inclusión,
Seguridad Social y Migraciones) José Luis Escrivá Belmonte (onafhankelijk).
Hij was tijdens de Mariano Rajoy (PP) regeerperiode tussen 2014-2018 de
voorzitter van de onafhankelijke autoriteit voor fiscale verantwoordelijkheid en
is sinds 2018 de minister van Inclusie, Sociale Zekerheid en Migratie tijdens de
regeerperiode Pedro Sánchez (PSOE).
Maar
zover is het nog niet.
Wel
is er op 29-5-2020 in Spanje een wet aangenomen die een nieuw ‘leefbaar
inkomen’ bepaalt voor de allerarmsten,
dat vanaf juni betaald zal worden aan ruim 850.000 huishoudens of 2,3 miljoen
personen die in een staat van extreme armoede verkeren.
Die uitkering is ongeveer te vergelijken met een bijstands- of aanvullende
uitkering, maar die is alleen voor een bepaalde groep mensen bedoeld, en geldt
dus niet algemeen.
Spanje
kent op zich geen bijstandsuitkering en heeft in principe alleen
werkloosheidsuitkeringen en enkele andere uitkeringen, maar daarbij moet
je wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. Lukt dat niet, of houdt een uitkering
op, dan krijg je vaak niets meer. Daardoor zijn er tienduizenden huishoudens en
miljoenen Spanjaarden die geen enkel inkomen hebben.
Spanje
is een van de weinige EU-landen waar landelijk geen minimum-inkomen is geregeld,
zodat één op de vijf personen op (of onder) de grens van extreme armoede
leeft.
Met
het ‘Ingreso Mínimo Vital
(IMV)’ moet dat veranderen.
Het gaat de Staat tussen de 3 en 3,5 miljard euro per jaar kosten.
De
Europese Commissie vraagt Spanje al jaren om iets aan het probleem van grote
armoede te doen, en dat wil men in Spanje voor zo’n 80% oplossen met dat
‘Ingreso Mínimo Vital’, maar alleen voor de allerarmsten in het land, en
vooral voor gezinnen met kinderen.
Het gaat om het minimuminkomen dat een
persoon nodig heeft om in de basisbehoeften van zichzelf en zijn gezin te
voorzien, zoals huisvesting,
voedsel, openbare diensten, kleding, vervoer, kinderopvang, recreatie, opleiding
etc.
Spanje
kent ruim 1 miljoen huishoudens waarin iedereen werkloos is, en waarvan
er ongeveer 600.000 huishoudens geen enkele vorm van inkomsten hebben,
dus ook geen uitkeringen. Door de corona-crisis zijn er heel veel werklozen bij
gekomen en is de armoede breder en dieper geworden.
Het
minimum leefbaar inkomen voor deze groep mensen zal variëren tussen 462 en
1.015 euro per maand, afhankelijk van de inkomsten in 2019. Maar vanwege
de corona-crisis kijkt men ook naar de inkomens van dit jaar en de
gezinssamenstelling, als mensen nu zonder werk zitten, om te bepalen of ook zij
recht hebben op deze financiële hulp. Eventueel bestaande inkomens worden met
het minimum leefbaar inkomen verrekend.
De
bedragen zijn krap, de kosten van levensonderhoud zijn zeker in stedelijke
gebieden niet of nauwelijks lager dan in ons land!
Alleenstaande
volwassene: 5.538 € per jaar / 461,50 per maand
Eenoudergezin m 1 kind: 8.418 € per jaar / 701,50 € p.m.
Eenoudergezin m 2 kinderen: 10.080 € per jaar / 840 € p.m.
Eenoudergezin m 3+ kinderen: 11.741 € per jaar / 978,42 € p.m.
2 volwassenen: 7.200 euro per jaar / 600 euro p.m. etc.
Het
gaat steeds om bedragen per huishouden, niet om personen. Bruto of netto
is nog de vraag.
In
Nederland bedraagt een bijstandsuitkering tussen de 551,26 euro en 1.550,32 €
netto, afhankelijk van de gezinssituatie.
Het
minimum leefbaar inkomen (MLI)
in Spanje is met name voor die huishoudens bedoeld waar minder dan 230
euro per maand of 2.760 euro per jaar aan inkomen binnenkomt. In het geval dat
er twee volwassenen personen in een huishouden leven dient dat bedrag minder dan
460 euro per maand of 5.520 euro per jaar te zijn.
Zit
je daar net boven, dan heb je dus dikke pech!
Het MLI wordt niet per persoon maar per huishouden uitgekeerd en geldt voor zowel werkzoekenden als werkenden.
De
personen die een MLI kunnen aanvragen moeten ouder dan 23 jaar en jonger dan 65
jaar zijn, of vanaf 18 jaar als er een of meer kinderen zijn.
Men
moet ten minste 12 maanden ingeschreven staan bij en bijgedragen hebben aan de
Sociale Zekerheid (Seguridad Social).
Ook
moet het gaan om personen die minstens 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag
woonachtig zijn en officieel ingeschreven (residencia legal) staan in Spanje.
Er
wordt een controle gedaan naar het vermogen: wat het inkomen is wordt verminderd
met eventuele schulden min de waarde van een woning. Daarnaast is er een
vermogenslimiet tussen 16.614 euro voor alleenstaanden en 43.396 euro voor een
huishouden van vier personen.
IN
de regel wordt er gekeken naar de inkomsten in het jaar dat voorafgaat aan dat
van de aanvraag. Vanwege de corona-crisis en omdat er meer mensen werkloos zijn
geworden houdt men nu ook rekening met het inkomen van dit jaar.
Het is mogelijk een baan te hebben en het MLI te ontvangen, maar in principe is deze financiële hulp gericht op personen die zonder werk zitten, die verplicht zijn om actief werk te zoeken, en dat, als dat wordt aangeboden, ook te accepteren.
Als men een baan heeft maar niet aan de ‘renta media garantizada’ ofwel het gegarandeerde jaarinkomen van 10.070 euro per huishouden komt, wordt dat aangevuld door middel van het ‘Ingreso Mínimo Vital’ wat niet meer is dan 4.400 euro gemiddeld per jaar.
Het basisinkomen is verenigbaar met andere autonome/regionale inkomens van vergelijkbare aard waarbij de regering nog moet vaststellen wat de maximale inkomensgrens zal zijn. Voorbeelden zijn autonome regio’s zoals Baskenland waar reeds een financiële hulp bestaat voor de allerarmsten van 726 euro, in La Rioja is dat 700 euro en in Murcia 300 euro.
Het
basisinkomen kan men vanaf 15 juni aanvragen bij de Sociale Zekerheid (Seguridad
Social). Het wordt mogelijk gemaakt om dit online te doen. Het MLI wordt per
maand uitbetaald.
De (erg Spaans uitziende) duvel zegt hier gniffelend
tegen de Heer (het driehoekje staat voor de Heilige Drie-Eenheid):
‘Door de Covid-19 heb ik je kerken gesloten!’
Het antwoord is: “Integendeel.
Ik heb er in ieder
huis een geopend!”
Gebed
bij de Opheffing van de Lockdown.
Zie mij hier, Heer, vol twijfels.
Het leven
komt terug, schuchter. Voorzichtigheid overheerst. De zorgeloosheid was
gisteren.
Mij word gevraagd om gematigdheid.
Maak me flexibel in de nieuwe dingen die van me worden verwacht.
Geef me vastberadenheid om ze te accepteren en te integreren in mijn dagelijks
leven.
Dat ze geen obstakel worden in de ontmoeting met anderen. Geef het me te
glimlachen op het juiste het moment.
Maak me attent behoeften en uitdagingen van anderen.
Maak mij opener voor het "wij" dan voor het "Ik".
In de leegte
die me soms overvalt, God, kom naar me toe, help me.
Voed mijn geest en hart met woorden die me tot rust brengen. Woorden die ik niet
ken, maar die er altijd zijn geweest, dicht bij mij.
Leer me de nieuwe maatstaf van de dingen.
Met een beetje van mij, en veel van U.
Om mijn verantwoordelijkheden opnieuw te formuleren en opnieuw te leren.
Geef mijn
geest vrijheid en vreugde om het hier en nu.
Geef me de moed van creativiteit, dienstbaarheid en solidariteit.
Geef me, God, de gekte van geloof, hoop en liefde.
Want niets van al wat U voor ons wilt valt stil.
En U roept me op om mij, vandaag nog, en morgen, in te zetten voor de zoektocht
naar schoonheid, vrede en gerechtigheid.
Om mij terug te brengen naar de mensheid, de wereld en de schepping zoals U die
wilt.
Amen.
Carlos Capó.
Via Facebook.
Onze
voorzitter Wout van Laar laat u groeten, en dankt voor alle gebeden en
vriendelijke gedachten.
Maar
wij beseffen dat hij nu alleen in naam voorzitter kan zijn. L
Wij
zoeken naar aanvulling van ons bestuur, dus als u een hart hebt voor de Spaanse
Protestanten, Spaans begrijpt en spreekt, wat tijd over hebt, dan bent U
misschien wel de verhoring van onze gebeden! J
J J
De
Penningmeester moet voorzichtig zijn. Door alle coronamaatregelen draait onze
vice-voorzitter al dubbele diensten, en dat zal nog even duren, vrezen we.
Dus…
Kom over en help
ons!!!
Tot
dusverre is dit jaar naar de Iglesia Evangélica Española een bedrag van 9.000
euro overgemaakt, ten behoeve van de predikantssalarissen.
Spanje
is in Europa een van de zwaarst getroffen landen door het Corona-virus. Daarom
hebben wij voor de hulp bij de opvang van de gevolgen daarvan nog eens 500 €
overgemaakt.
Dankzij Uw steun was dit alles mogelijk.
Wij
maken ons zorgen
over komend jaar.
Door
afname van rente-inkomsten is het niet zeker of wij dan de bijdrage, zoals wij
die de afgelopen jaren gewend waren over te maken, kunnen voortzetten.
Wij
hopen dat u dat ook nu weer mogelijk gaat maken.
Uw
bijdrage zien wij graag tegemoet op rekening
NL
08 FVLB 022 611 07 53 t.n.v. Het Evangelie in Spanje te Zeist.
| EL SALMO FUGITIVO La vieja viga maestra que se vino abajo de pronto estaba sostenida sobre un salmo. El salmo sustentaba la cúpula y también el techo de la lonja. Y al desplomarse el salmo se hundió todo el Reino. Cuando el salmo se quiebra, el mercader cambia las medidas y achica la libra y el almud. Oíd: Los salmistas caminan delante del juez, y si el salmo se rompe, se rompe la ley. La vieja viga maestra que se vino abajo de pronto estaba sostenida sobre un salmo. El salmo sustentaba la cúpula y también la espada y el rencor, y al desplomarse el salmo vino la guerra; y el salmo se hizo llanto, y el llanto grito... y el grito blasfemia. Pero el salmo está aún de pie. Se fue de los templos como nosotros de la tribu cuando se hundieron el tejado y la cúpula y se irguieron la espada y el rencor. Ahora es llanto y es grito... pero aun está de pie, de pie y en marcha sin ritmo levítico y mecánico, sin rencor ni orgullo de elegido, sin nación y sin casta y sin vestiduras eclesiásticas |
DE VLUCHTIGE PSALM De oude hoofdbalk die plots naar beneden kwam, had op een psalm gerust. De koepel rustte op de psalm en ook het dak der markt. En toen de psalm instortte, zonk heel het Koninkrijk ineen. Wanneer de psalm stukbreekt, wijzigt de koopman de maten, devalueren schepel en pond. Hoort: De psalmisten lopen vóór de rechter uit, en als de psalm breekt, breekt de wet. De oude hoofdbalk die plots naar beneden kwam had op een psalm gerust. De koepel rustte op de psalm, maar ook het zwaard en ook de wrok, en toen de psalm instortte kwam de oorlog; en de psalm werd weeklacht, en de weeklacht werd schrééuw… en de schreeuw werd tot een vloek. Maar de psalm staat nog overeind. Hij liet de kerken achter zich, zoals ooit wij de stam, toen het dak en de koepel wegzonken en het zwaard en de wrok opdoken… Nu is hij weeklacht en schreeuw… maar hij staat nog overeind, staat overeind en loopt zonder Levitisch en mechanisch ritme, zonder wrok of de trots van een verkozene, zonder natie en zonder kaste, en zonder kerkelijk gewaad. (Vert G |