Colofon:

Het Berichtenblad is een uitgave van het bestuur van de Nederlandse Stichting 'Het Evangelie in Spanje' die beoogt de zaak van het Evangelie in Spanje - in nauw overleg met de Spaanse Evangelische kerken zelf -
vanuit de wijde kring der Nederlandse Protestantse kerken naar beste krachten te bevorderen.

Eindredactie: G.A. Voerman - van Haselen
Geerte Bolwerk 25 3511 XA Utrecht
info@evangelie-in-spanje.nl 
website: www.evangelie-in-spanje.nl

MEDEDELINGEN VAN DE ADMINISTRATIE
Vriendelijk verzoeken wij u adreswijzigingen door te geven aan: 
Geertebolwerk 25, 3511 XA Utrecht. 
Voor uw medewerking zeggen wij u hartelijk dank.

BIJDRAGEN
Bijdragen voor ons werk zien wij graag tegemoet op bankrekening 45.67.74.068 of giro 315800 ten name van 'Het Evangelie in Spanje' te Zeist.


Van de redactie: 

In het laatste nummer schreven we: Het is dit jaar 140 jaar geleden dat Jonkvrouw Constance van Loon zo bewogen was met de Spanjaarden die om hun Protestants geloof vervolgd werden, dat ze een Comité vormde om hen te helpen… Wij hadden toen niet de beschikking over haar portret, maar dankzij de vriendelijkheid van bisschop Don Carlos López-Lozano beschikken wij nu toch over een afbeelding, en die willen we U niet onthouden! De plaat is afkomstig uit het Berichtenblad van de I.E.R.E. dat haar overlijden aankondigde. 
Constantia Cornelia van Loon leefde van 11 juli 1815 tot 7 mei 1889, dus de kwaliteit van de foto is niet geweldig, maar U ziet een besliste, intelligente vrouw die ongetwijfeld haar tijd ver vooruit was. 
Enig gevoel voor humor zal ze ook wel hebben gehad zo te zien.


De situatie in het Spanje van onze dagen wordt niet zozeer gekenmerkt door vervolgingen, maar de sociale ongelijkheid is nu waarschijnlijk nog schrijnender dan vroeger. 
De Spaanse kranten laten de contrasten ongemerkt zien: El País staat bol van het economische nieuws, van de pogingen van President Rajoy om het zinkend schip van staat drijvende te houden door leningen en door leugens om bestwil, de ABC is een volkskrant die vooral veel Sport en Bekende Spanjaarden laat zien, mét hun uitspattingen. 
Het lijkt wel of wie niets meer heeft alleen voor sprookjes leeft. Die houden de hoop op betere tijden levend. Goddank geloven wij niet in sprookjes: onze hoop rust op de verwachting van Gods heerlijke Eeuwigheid. 
Die hoop delen wij met onze Protestantse broeders en zusters in Spanje, en ons geloof wordt gevoed door Pasen en Pinksteren. 
Die hebben ons een horizon geopend, die perspectief biedt.

Vanuit dat perspectief houden wij U zo goed als wij kunnen op de hoogte van grote en kleine dingen in Protestants Spanje, opdat Uw gebeden de mensen daar een hart onder de riem steken en opdat wij met Uw goede gaven daar een wezenlijke bijdrage kunnen leveren.  

Wij laten ontwikkelingen zien op het vlak van de pensioenkwestie, kerken en scholen, de maatschappij, ook via een paar Spaanse grapjes, en hebben een bijgewerkte adressenlijst van een aantal Spaanse gemeenten waar U terecht kunt, wanneer U in Spanje bent en eens een Spaanse dienst wilt bezoeken om zo Uw betrokkenheid met hen te delen. Deze lijst bevat de gemeenten van de IEE (Breed Protestant, van Evangelicaal tot Gereformeerd en alles er tussen in) en de IERE (Spaanse Anglicanen)...

Via http://www.fliedner.es/index.php/fff/es/vademecum kunt u nog veel meer gemeenten vinden. Maar dat is allemaal in het Spaans. 


Inhoudsopgave:

Het Europese Hof voor de rechten van de Mens verklaarde in een uitspraak, dat de Spaanse Regering Protestantse predikanten die geen A.O.W.  krijgen, discrimineert.

"Sociale Dienst erkende mijn recht op pensioen niet".

In Memoriam Enric Capó Puig. Mahón  1930 – Barcelona 2012.

Het eenvoudige geloof. (La fe sencilla)

De sociale verantwoordelijkheid van de kerk.

400 euro, het laatste schild tegen absolute armoede.

Wij zijn wanhopig!

Van de jongeren onder de 30 woont 70% bij hun ouders.

Unicef.

Ontmoeting met de nieuwe armoede….

De economische crisis in Spanje als crisis van een sociaal model

Persbericht van de Spaanse Evangelische Kerk.

Varia.

Nieuws uit de scholen en de kerken.

Workshop Theologie.

Honderdjarig bestaan.

Het werk aan de nieuwe leslokalen van ‘El Porvenir’ begint.

Juan de Valdès

Stoelendans.

IPNZE.

Diasporacollecte 2013.

Diasporacollecte 2012.

Financiën.

Adressen in Spanje.

Poësiealbum….


Het Europese Hof voor de rechten van de Mens verklaarde in een uitspraak, dat de Spaanse Regering Protestantse predikanten die geen A.O.W.  krijgen, discrimineert.

Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg heeft op 3 april 2012 deze discriminatie als een schending van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens betiteld.  Het vonnis, unaniem genomen, veroordeelt Spanje wegens discriminatoir gedrag jegens de protestante predikanten wat betreft de pensioenen, dit in tegenstelling tot de voorkeursbehandeling die de katholieke priesters hebben genoten, hetgeen een schending van artikel 14 (Verbod op discriminatie) van het Verdrag opleverde.Het vonnis van het Europese Hof bevestigt “dat er een verschil van behandeling heeft bestaan tussen katholieke priesters en de protestantse predikanten, wat betreft de berekening van de pensioenrechten. Terwijl de priesters bij het berekenen van hun pensioen al hun dienstjaren mogen meetellen, mogen de protestante dominees hun pastorale dienstjaren van vóór hun opname in het algemeen stelsel van sociale zekerheid niet in de boekhouding opnemen. Dit vonnis stelt Ds. Francisco Manzanas in het gelijk, een gepensioneerde predikant van de Evangelische Spaanse Kerk, de I.E.E., die de kwestie aanhangig maakte. Een kwestie waarin het Gerecht van Arbeid nr. 33 te Barcelona hem op 12-12-2005 in het gelijk stelde maar daar tekende het Instituut van Sociale Zekerheid appèl tegen aan, zodat de zaak voor het hoogste Hof van Justitie van Catalonië kwam. Dat Hof herriep het vonnis van het Instituut van Sociale Zekerheid in 2009, maar het beroep hiertegen van ds. Manzano werd door het Constitutionele Hof verworpen. Daarop zocht hij zijn recht bij de hoogste Europese instantie. 
Het Hof van Straatsburg heeft beslist over dit geval van een historisch onrecht dat werd begaan sinds het regime van Franco sociale verzekeringspremies onmogelijk maakte voor protestantse dominees, en dat niet opgelost bij het aanbreken van de democratie, noch bij het opnemen van de Predikanten in het Sociale Zekerheidsstelsel.

Deze schending van het grondrecht op verbod van discriminatie veroordeelt de Staat Spanje tot het betalen van schadevergoeding en bevestigt het recht op vrijheid van godsdienst. 

Het vorenstaande betreft een persoonlijke procedure van ds. Manzanas, die een groot aantal jaren op verschillende niveaus heeft gelopen.

In de afgelopen jaren is door de Stichting Het Evangelie in Spanje actie gevoerd om de extra lasten van de gepensioneerde predikanten en hun nagelaten bettrekkingen financieel dragelijk te maken. Deze extra lasten zullen nog wel enige tijd doorgaan. Maar uit deze uitspraak blijkt dat Spanje wel zijn beleid zal moeten veranderen. Dat biedt hoop voor de (verre) toekomst.        
G.van Delft – M.S. Poortman-Voerman


"Sociale Dienst erkende mijn recht op pensioen niet".  

Interview met de Protestantse predikant Francisco Manzanas Martín door Ignacio Simal en David Manzanas, 27/04/12 

Ds. Francisco Manzanas haalt de krant.

De emerituspredikant Francisco Manzanas heeft de laatste weken volop in de belangstelling van de media gestaan. 
De reden: het Europese Hof voor de rechten van de Mens heeft op 3 april j.l. een uitspraak gedaan te zijnen gunste en tegen de Spaanse Staat vanwege godsdienstige discriminatie van Protestantse Predikanten. 

Ds. Francisco Manzanas Martín is al een oude man met zijn 85 jaar, en zijn gezondheid heeft veel te lijden gehad van een lange strijd tegen maagkanker die hij uiteindelijk won. 
Wellicht is dit een van zijn meest kenmerkende eigenschappen: zijn strijdbare karakter, zijn standvastigheid in tegenslagen en zijn bereidheid om ze het hoofd te bieden. Anders kon het ook niet, omdat hij immers koos voor een levensweg vol moeilijkheden en niet zonder risico's, daar hij Protestants predikant was in het ''Nationaal-Katholieke'' Spanje midden in de tijd van Franco's dictatuur. 
Als voorbeeld kan dienen het feit dat de formaliteiten voor zijn huwelijk ten kantore van het Stadhuis meer dan anderhalf jaar vertraging opliepen, in een poging van de autoriteiten om hen te verhinderen gebruik te maken van hun recht op een burgerlijk huwelijk (waarin de Spaanse wet wel voorzag, maar hetgeen niet werd uitgevoerd). 
Dat was in 1953, en noch Francisco, noch Carmen, zijn toenmalige verloofde, lieten zich afschrikken door de hindernissen en moeilijkheden. Met het oog op het gebrek aan actie van de Rechters, die hun maar geen huwelijksdatum gaven, en omdat het hun vaste verlangen was hun levens samen te voegen, kozen ze er, in overleg met hun kerk, voor om een kerkelijke viering te houden met een huwelijkszegen; voor God en Zijn gemeente zouden ze man en vrouw zijn, ook al zou de wet hen niet erkennen. Meer omdat men het maar opgaf dan om recht en reden, en omdat het huwelijk toch al een feit was, kregen ze anderhalve maand na het 'kerkelijk huwelijk' toestemming om hun huwelijk wettig te laten legaliseren en registreren. En dat was nog maar het begin van een lange weg vol hindernissen en waarop men moest vechten om rechten die hun werden ontzegd, allen maar omdat ze lid waren van een godsdienstige minderheid. 

Francisco, vertel eens hoe je bij het Protestantse geloof terecht gekomen bent. 

Toevallig! Ik hoorde bij een liberale familie, mijn vader was republikein en, meer dan antiklerikaal, hij was faliekant tegen alles wat riekte naar de Katholieke, Apostolische kerk van Rome; en mijn moeder, die totaal agnost was, zonder enige behoefte aan religie, placht te zeggen: de dingen zijn wat ze zijn en meer is er niet. Dat was haar levensovertuiging. 

In deze omgeving groeiden mijn zus en ik op. Toen het probleem van scholing zich voordeed (het waren de eerste jaren van de 2e Republiek) wilde mijn vader, trouw aan zijn overtuigingen, dat wij naar een Openbare School gingen. Maar mijn moeder vond het onhandig dat de enige Openbare School in de buurt aan de andere kant stond van wat de volksmond noemde: de brede weg van San Bernardo, waar in die tijd al verkeer reed, en ze wilde niet verplicht zijn vier maal per dag de tocht te maken om ons te halen en te brengen, al helemaal omdat er in onze eigen wijk wel drie andere scholen waren, waar we alleen heen konden. Mijn vader bleef onverbiddelijk tegen de katholieke school, en vroeg wat voor andere mogelijkheid er was. Mijn moeder zei: ''Kijk, ik weet van een buurvrouw dat er hier in de calle Noviciado een school is, dat is vast wel een Protestantse school, want die hoort bij een Protestantse kerk, maar de school is volledig vrij en open voor alle kinderen van de wijk, zonder dat ze lid hoeven te zijn van de kerk, en godsdienst is geen verplicht vak.'' 
''Zolang het maar geen priesters zijn…'' zei mijn vader. 
Dat herinner ik mij nog heel goed. En zo kwam het dat mijn zus en ik naar de Protestantse school gingen van de Iglesia del Salvador (Verlosserskerk) in de calle Noviciado  nummer 5.

Zeker, het onderwijs was niet godsdienstig, maar wel werden de activiteiten, die de kerk op zaterdagavond en op zondag voor de kinderen organiseerde, aangekondigd. Sommige vriendjes uit de klas vroegen mij om mee te gaan, en zo kregen we contact met de kerk, en begonnen we, met de jaren, zelfs al op jeugdige leeftijd, het geloof te ontdekken. Hetzelfde gebeurde met mijn zuster, en door ons, ook met onze ouders. 

En hoe ontdekte je je roeping?

Ik was al belijdend lid van de kerk toen ik werd opgeroepen voor militaire dienst. Maar toen was de Burgeroorlog al afgelopen, en we zaten midden in de Franco-tijd. Als niet-katholieken ondervonden we veel hinder en ongemak in de kazernes, waardoor we onder elkaar troost en bijstand zochten. En bij dat hulp bieden aan de Protestantse makkers van andere gemeenten ontdekte ik de roeping voor het Pastoraat. 

Rond die tijd begon men datgene te organiseren wat later bekend zou staan als het SEUT (Seminario Evangélico Unido de Teología) onder het mom van de 'tolerantie van de regering' die Franco de Buitenlandse Ambassades in Madrid trachtte voor te spiegelen. En ik nam, zodra ik vrij was van de militaire dienst, mijn intrek in het Seminarie. 

Hoeveel jaren heb jij je ambt als predikant uitgeoefend?

Ongeveer 50 jaar, vanaf 1954, het jaar waarin ik werd geordineerd, tot aan 1999, toen ik officieel met emeritaat ging. Daarna bleef ik mijn dienstwerk verrichten in samenwerking met, en ten dienste van, de nieuwe officiële predikant van de kerk, voorzover mijn krachten mij dat toestonden. 

Ben je altijd predikant en Alicante geweest?

Ik werd geordineerd in de Verlosserskerk, in de calle Noviciado in Madrid, omdat de kerk van Alicante, waarvoor ik bestemd was, nog geen kapel had waarin iemand geordineerd kon worden. (De kapel was de eetkamer van de pastorie.) Maar voor de ordinatie liep ik stage bij ds. Patricio Gómez die toen in Sevilla stond. Ik werd met name belast met het werk in de gemeenten van Cádiz en San Fernando, waar ik een jaar verbleef. 
Daarna heb ik tot aan mijn emeritaat ononderbroken zorg gedragen voor de gemeente in Alicante. Maar niet alleen daar heb ik mijn ambt uitgeoefend, omdat ik bij gelegenheid (soms een paar jaar lang) tegelijkertijd predikant was in Cartagena, wanneer daar geen officiële predikant was. In die perioden was ik een halve week in Alicante, en een halve week in Cartagena, hetgeen wel ten koste ging van mijn familieleven. Later was ik ook een tijdje waarnemer in Valencia.

Hoe was het leven als predikant onder de dictatuur van Franco?

Oei! Met alle bochten waarin je je in die tijd moest wringen, en door je zo goed mogelijk uit situaties te redden. Ik schaam me er niet voor om te zeggen dat ik soms zelfs heb gelogen, als ik door te liegen bepaalde mensen kon beschermen. Vaak kwam de politie mij ondervragen, op zoek naar informatie over mensen, als ze zich interesseerden voor de vraag of die bij ons naar de kerk kwamen en of ze bepaalde ideeën koesterden, en ik moest wel liegen of een ontwijkend antwoord geven, of de waarheid een beetje geweld aandoen om iemand te kunnen redden van politieke en godsdienstige represailles. 


Hoe was de situatie toen je 21 jaar geleden met emeritaat ging?

De Sociale Dienst erkende mijn recht op pensioen niet en kende mij geen uitkering toe, evenmin kon ik rekenen op de voordelen w.b. medicijnen die gepensioneerden hebben. Gelukkig heeft de kerk nooit afstand genomen van haar arbeiders, en dankzij haar ben in nooit hulpbehoevend geweest, omdat zij ons een pensioen uitkeerde. 

Hoe komt het dat de Sociale Dienst je rechten niet erkende?

In de tijd van de Franco-dictatuur erkende men de arbeidsvoorwaarden van de Protestantse predikan-ten niet, omdat die Protestantse kerken door de R.K.K. niet waren erkend als sociale instelling. Vandaar dat ik mijn bijdragen niet kon effectueren zoals iedere andere arbeider wel kon. Toen de Democratie aanbrak, in 1976, dachten we dat dit snel zou worden opgelost, onder de rechtsbescherming van de nieuwe Grondwet. Onze teleurstelling was groot toen we zagen hoe de tijd vergleed terwijl geen enkele regering in staat bleek een eerlijke regeling te treffen voor onze hopeloze discriminatoire situatie vergeleken met de katholieke priesters, die wel waren ondergebracht in de algemene regeling van de Sociale Dienst. 

Wat heb je toen gedaan?

Wij (en ik zeg wij omdat de Spaanse Evangelische Kerk (I.E.E.) het juridisch adviesbureau en de advocaten van de kerk tot mijn beschikking stelde), wij besloten toen een beroep te doen op de rechter om voor eens en altijd een eind te maken aan deze oneerlijke situatie die de Spaanse Staat in stand hield. Bij het Gerecht van Arbeid wonnen wij de zaak, maar het Instituut van Sociale Zekerheid tekende appèl aan bij het hoogste Hof van Justitie van Catalonië, dat een uitspraak deed in hun voordeel. We brachten de zaak voor het Constitutionele Hof, maar dat stond geen hoger beroep toe, omdat er geen sprake zou zijn geweest van discriminatie. 
En aangezien wij vonden dat dit tegen alle recht en rechtsbescherming in ging van de internationale wetten, besloten we onze toevlucht te nemen tot het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, opdat de wetteloze situatie van de Spaanse Staat helder aan het licht zou komen. 

Heb je in dit lange proces het gevoel gehad dat je begeleid werd door de I.E.E.?

Volkomen, ik heb mij totaal beschermd en gesteund geweten. 
Al in een vroeg stadium was het duidelijk dat de vraag in mijn naam werd gesteld, maar dat heel de kerk en al die lotgenoten die in de zelfde situatie verkeerden achter mij stonden. 

Welke rol heeft je kerk gespeeld?

Afgezien van de morele steun, die heel belangrijk was, zoals ik al eerder zei, hebben ze mij juridisch advies gegeven, en zich garant gesteld voor alle kosten die een rechtszaak van deze soort met zich meebrengt en die ik niet had kunnen opbrengen. En niet alleen dat, gedurende al die tijd heeft de kerk mij niet in de steek gelaten in mijn situatie (en ook geen van mijn lotgenoten) en de kerk heeft zich belast met het pensioen dat de Staat mij weigerde, ondanks de geweldige last die deze uitgave legt op een kerk die zo klein is als de onze. 

Hoe heb je het bericht ontvangen over de positieve uitslag van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens?

Als een grote overwinning van rechtvaardigheid over onrecht, van waarheid over leugen, van recht over onderdrukking. Ik heb geen woorden om te beschrijven hoe ik me voelde. Ik ben gelukkig en ik geloof dat het de moeite waard is geweest om heel dit proces te doorlopen, en om zo te hebben kunnen aantonen in wat voor een achterlijke situatie Spanje leefde. 

Denk je dat er in de Democratie in Spanje nog meer lacunes zijn? 

Lacunes? En onpeilbare diepten. Er zijn nog andere situaties waarin minderheden worden gediscrimineerd, vooral op religieus gebied, die moeten worden hersteld. 

Wat hoop je dat de gevolgen zijn van deze uitspraak voor jezelf en voor alle Spaanse predikanten?

De volmondige erkenning van de Protestantse predikanten als werknemers; een normale situatie bereiken waarin iedere andere werknemer zich bevindt, met de zelfde verplichtingen en rechten. De uitspraak staat, en ze kunnen er niet onderuit om zich daaraan te houden. Maar ik weet ook dat ze ermee door zullen gaan die te traineren, waarschijnlijk tot er weer algemene verkiezingen zijn in Spanje. Het probleem waar ik tegenop liep en waar ik op de een of andere manier nog steeds tegenop loop, is dat geen van de regeringen sinds de Democratisering van ons land in staat is gebleken zich te bevrijden van de betutteling door de Roomse kerk. Er zijn zwakke regeringen geweest in een zwakke democratie, die niet in staat waren een streep te zetten, met een schone lei te beginnen en een feit te maken van de scheiding van Kerk en Staat. En als deze uitspraak niet helpt om aan die betutteling een eind te maken, zal dat een grote teleurstelling zijn. 

Heb je nog iets toe te voegen?

Voldoening dat deze uitspraak ten goede zal komen aan meer dan honderd van mijn lotgenoten, van mijn eigen kerk en van andere denominaties die in de zelfde situatie verkeren. 

En hoop, dat al die situaties zo zullen worden opgelost dat we in Spanje leven in een echte democratie, zonder bevoogding, en met een werkelijke scheiding tussen Kerk en Staat. 
Bron: Cristianismo Protestante Iglesia Evangélica Española


De afgevaardigde van de IU (Izquierda Unida = Verenigd Links) Gaspar Llamazares nam op 2 aug. jl. het initiatief om de zaak van de Pensioenen van Protestantse Predikanten via kamervragen aanhangig te maken in de Tweede Kamer na het zien van een uitzending van het programma Buenas Noticias TV (Goed Nieuws TV) die was gewijd aan ds. Francisco Manzanas. De regering heeft 30 dagen de tijd om te antwoorden op de vragen van de heer Llamazares. Hij heeft beloofd de Christelijke pers op de hoogte te stellen wanneer hij antwoord krijgt. 

De heer Blázquez, woordvoerder van de FEREDE, heeft zich in deze uitzending beklaagd over het gebrek aan politieke wil in deze zaak. 
Goede woorden, dat is het beste wat we tot nu toe kregen!

En er zijn al heel wat initiatieven ontwikkeld en gesprekken aangegaan door het Protestantse gedeelte van de Spaanse bevolking. 
De geachte afgevaardigde formuleert het wat genuanceerder: de successievelijke regeringen hebben maar heel weinig voortgang gemaakt met het ontplooien van maatregelen die godsdienstongelijkheid moeten tegengaan en de godsdienstige neutraliteit van de instellingen en de Staat moeten bevorderen

Deze afgevaardigde is overigens ook de woordvoerder van de Commissie voor het Recht van het Congres, en hij herinnert er aan dat zowel de Wet op de Godsdienstvrijheid als de Accoorden (van de Ferede) met de Staat van 1992 grondrechten vastlegden die nog niet voldoende hard zijn gemaakt om de ongelijke behandeling te voorkomen die religieuze minderheden ondergaan in vergelijking met de RKK. 
'Ondanks de sociale veranderingen die sinds de Grondwet van 1978 plaatsvonden, in het bijzonder de migratie en de secularisatie van het land zelf, blijven de godsdiensten juridisch ongelijk ingedeeld.
'Ons wacht nog een diepgaande hervorming op het vlak van wetgeving, rechtspraak, belasting en op sociaal gebied, in afwachting van een Grondwetshervorming die garandeert dat de Staat werkelijk seculier is, hetgeen de Grondwet van 1978 omschrijft als niet-confessioneel.


In Memoriam Enric Capó Puig. Mahón  1930 – Barcelona 2012

Hoewel wij gewend zijn een In Memoriam achteraan in het blad te plaatsen, maken wij er voor eenmaal een uitzondering op: dit onverwachte overlijden heeft heel veel losgemaakt in de I.E.E. omdat Enrique Capó, zoals wij hem destijds leerden kennen en over hem berichtten, nog steeds zeer actief was.

Enrique (Enric) Capó is door de Vader thuis gehaald. Hij was voor velen een goede vriend, een leraar, en een begaafd predikant met een groot hart voor de oecumene, in een tijd dat dit niet vanzelf sprak in Spanje.

Tot het einde toe mocht hij dienaar des Heren  zijn. Hij is in het harnas gestorven. In het Spaans heet dat: Las Botas Puestas, d.i."met de laarzen aan". 

Enric stamt uit een predikantenfamilie in Catalonië en behoorde tot de derde generatie van predikanten, die op de Balearen en in Barcelona werkten. Zelf mocht hij gedurende 57 jaar het Woord verkondigen. En dat deed hij met blijdschap. Zijn achtergrond, Methodistisch, verbleekte niet, ook niet bij zijn vele contacten met Rooms-katholieken en met andere Protestanten.

Hij studeerde aan het SEUT, 1948-1951 en aan het Handsworth Methodistische College in Birmingham van 1954 tot 1955.

In 1955 werd Enric predikant, waarna hij de kerk in Catalonië diende als predikant in Barcelona en in El Clot, ook verleende hij pastorale diensten in de gemeenten van Hospitalet de Llobregat, Poble Nou en Sta. Coloma de Gramenet, maar de laatste 25 jaar was hij predikant in Barcelona-Centrum, aan de calle Tallers nr. 26. 

Een aantal jaren combineerde hij zijn pastoraat met theologisch onderwijs, op verzoek van dr. Gutiérrez Marín, die directeur werd aan het SEUT, toen dat na de sluiting door Franco in Madrid, werd overgebracht naar Barcelona. Kerkgeschiedenis en systematische theologie gaf hij daar. Een van zijn recente uitspraken over de fundamenten van het Protestantisme was: wij houden de grondslagen van het Protestantisme in ere, maar ze blijven wel steeds in revisie. 

Het uitgebreide terrein waarop Enric Capó werkzaam was omvatte ook het pastoraat in het Protestants Ziekenhuis in Barcelona.

Wie zich verdiepen wil in de studie van het Protestantisme in Catalonië komt zijn naam overal tegen. Hij vertaalde het Marcus-Evangelie in het Catalaans, een taal die door Franco verboden werd, inclusief de Catalaanse vormen van de voornamen, vandaar dat wij hem eerst kenden als Enrique maar later afficheerde hij zich zelfbewust als Enric!) 
Ook nam hij deel aan de totstandkoming van een interconfessionele Catalaanse bijbelvertaling.  

Onder zijn leiding werd bovendien de Raad van Protestantse Kerken van Catalonië opgericht, nadat hij eerst binnen het kader van de Spaanse I.E.E. de Catalaanse Evangelische Kerk vorm gegeven had.  

Jarenlang redigeerde hij de Carta Circular, het officiële orgaan van de I.E.E. en vanaf 2000 tot aan zijn dood het driemaandelijkse tijdschrift dat de CC opvolgde: Cristianismo Protestante, waarin hij regelmatig schreef dat kerken geen subsidie van de Staat horen te krijgen.  

In ons bestek is het ondoenlijk volledig te zijn, maar tenslotte mogen wij zeker niet onvermeld laten, dat hij in totaal 32 jaar zitting had in de Comisión Permanente, het Moderamen van de I.E.E. – eerst als secretaris, later als voorzitter, en in die hoedanigheid hebben wij veel contact met hem gehad. 

En nu liet de Heer Zijn dienstknecht gaan in vrede. En wij zullen Enric Capó in dankbaarheid blijven gedenken.

                                                                                                                 A.V.


Het eenvoudige geloof. (La fe sencilla)


Onder deze direct aansprekende titel heeft dr. Pedro Zamora vorig jaar een zeer interessant boek geschreven. Hij is directeur van het Theologisch Seminarie van de I.E.E., de Spaanse Protestantse kerk waarmee onze stichting al in de Franco-tijd vriendschappelijke contacten onderhield. Het is helaas niet in een andere taal dan in het Spaans verschenen. Vandaar dat ik er in dit blad uitgebreid aandacht aan wil geven.
Dan kunt u eens nader kennis nemen van de geest die het onderricht aan dat Seminarie bezielt. Het gaat immers bij de opleiding van toekomstige theologen niet alleen om wetenschappelijke vorming. Die is uiteraard nuttig en nodig, maar ieder die later een gemeente in het geloof en in het vertrouwen op God zal mogen sterken, zal inzonderheid gebaat zijn bij een eenvoudig geloofsleven zoals Dr. Zamora het in diens boek beschrijft. Hij spreekt op grond van een ervaring die hij in zijn rijk met bezigheden gevulde leven heeft opgedaan. 
De vele taken die op de verantwoordelijke leiders van Protestantse gemeenschappen liggen, drukken zwaar op hen. Spanje is nu eenmaal een door en door Rooms land. Eeuwen lang zijn de daaruit voortvloeiende opvattingen en gewoonten gangbaar geweest. Het is niet gemakkelijk om daarin verandering te brengen, ook al niet omdat net als overal elders in Europa de heersende cultuur in de samenleving tendeert naar steeds verdere onverschilligheid voor de betekenis van kerken. De ervaring leerde Dr. Zamora dat zijn vele werk voor de kerk en het Seminarie niet bevorderlijk was voor het eenvoudige geloof dat hem als de juiste levenshouding voor ogen stond. Hij ging eens in alle rust nadenken over de vraag of hij zich wel op de goede weg bevond. En daarom heeft zijn boek als ondertitel: Overdenkingen over het leven. De volledige boektitel luidt: 'La fe sencilla. Reflexiones sobre la vida.'

Zijn uitgangspunt neemt hij bij het bijbelboek Prediker. (Hij is daarop destijds gepromoveerd.) Elke Nederlander die nog over een beetje kennis van de bijbel beschikt zal wel weten, dat de auteur ervan de wijsheid van koning Salomo beschrijft, en die samenvat in de woorden: IJdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid. 
Zo geformuleerd is het onder ons een spreekwoord geworden. (In de Nieuwe Bijbelvertaling is het: Lucht en leegte, zegt Prediker, lucht en leegte, alles is leegte. Pieter Oussoren vertaalt: IJler dan ijl heeft Vergaarder gezegd, ijler dan ijl, alles is ijlheid!)

Ook in Spanje is het zo gegaan. En net als bij ons is het vrij onduidelijk, wat met die woorden nu precies bedoeld wordt. Daarom vertaalt Dr. Zamora ze anders, waardoor we de bedoeling beter begrijpen.
Een ademtocht, niet meer dan een ademtocht. Alles is een ademtocht. 
In zijn taal wordt dat weergegeven met 'un sospiro'. 
Wij zouden nog kunnen zeggen: een zuchtje, of: een vleugje. 
Met die woorden wordt in Prediker de mens gekarakteriseerd. Wij zijn een vleugje. Als iemand Hebreeuws geleerd heeft herkent hij dadelijk het oorspronkelijke woord. Dat staat al in Genesis te lezen, en wel als eigennaam. De mensen, die uit het paradijs verdreven waren, kregen een zoon die ze Abel noemden. Vleugje. Je zou hem zo wegblazen! 
Tegenover zijn broer Kaïn, de geweldenaar, stelde hij niet veel voor.

De boodschap van Prediker was dus al te horen sinds er mensen waren op aarde. De vluchtigheid en de kwetsbaarheid van de mens wordt er in samengevat. De Prediker past het woord ook toe op een van de twee beroemdste koningen van Jeruzalem, en wel op Salomo, de zoon van David. Dat is onverwacht, in het bizonder voor iemand die zich Salomo herinnert als koning van het grote gebied, waar het huidige Israël nog niet aan tippen kan. Juist onder Salomo had het rijk zijn grootste omvang. Koning Salomo had ook geen gebrek aan goud en zilver, aan kostbare specerijen, noch aan het cederhout van de Libanon, noch aan paarden en strijdwagens en zijn harem was ook welgevuld. 
En het voornaamste was zijn wijsheid, belangrijker nog dan zijn paleis en de tempel die hij voor God gebouwd had en de rijke offers die daar gebracht werden. De koningin van Sjeba wilde het allemaal met eigen ogen zien. En zij is in gezegende omstandigheden naar huis terug gegaan. Leest u maar na: het eerste Boek der Koningen raakt in hoofdstuk 3 - 11 over Salomo bijna niet uitgepraat. 

Over déze koning Salomo heeft de auteur van het boek Prediker heel andere gedachten. Hij laat hem tot inkeer komen. 
Ja, Salomo was koning van Jeruzalem. Hij had veel bereikt. 
In de taal van onze tijd zouden we zeggen dat zijn leven aan elkaar hing van grootse projecten die van zijn capaciteiten als manager welsprekend getuigden. De tempel van Salomo was een soort wereldwonder. Met de Babylonische ballingschap ging deze echter ten onder. 
Koning Herodes bouwde eeuwen later een nieuwe tempel die de oude in pracht misschien nog wel overtrof, maar die op zijn beurt in de Joodse Oorlog door de Romeinen verwoest werd. (66 tot 70 na Chr.) 
Het prestigieuze project van Herodes de Grote hield het nog veel minder lang uit dan de beroemde tempel van Salomo. Met de wereldlijke heerschappij van deze twee vorsten ging het al precies zo. Met Herodes' dood viel zijn rijk uiteen. Salomo's eigenwijze zoon Rehabeam volgde hem op en verloor al dadelijk een aanzienlijk deel van zijn gebied. Met hem begon de neergang. Op tijden van machtsontplooiing volgen tijden waarin alles wat met zorg en veel moeite tot stand gebracht was, ten slotte teloorgaat. 
En als wij met de Prediker over alles eens goed nadenken, zijn we het wel met hem eens dat al dat mensenwerk vluchtig en kwetsbaar is, en dat er niets nieuws is onder de zon. 

En al die vooruitgang dan, waarvan wij in onze dagen getuige zijn? Prediker zou antwoorden, dat wij alleen maar tot stand brengen wat ons met de Schepping impliciet gegeven is. 
En misschien zou hij even ontzet zijn als wij over de vermetelheid en de dodelijke gevaren van onze roemrijke nucleaire experimenten. De zogenaamde vooruitgang heeft een prijs, en het blijkt telkens weer dat de mensheid zich over de gevolgen van haar riskante projecten pas achteraf bekommert. 

De aandachtige bestudering van Prediker brengt Ds. Zamora tot de conclusie, dat de mens het voor zichzelf heel moeilijk maakt, als hij maar steeds tracht met zijn projecten zichzelf oneindig in de hoogte te steken. Wanneer zal hij eens leren mét Prediker tot het inzicht te komen van de vluchtigheid van alles? Wanneer zal hij eens begrijpen dat hij leeft in een hem geschonken wereld, waarvan hij op zijn tijd tevreden genieten mag? Hoe zal hij, zuchtje als hij is, genezen van zijn ontembare Salomonische zucht naar alles wat groots is?

Het boek Prediker beveelt de naar godgelijkheid strevende mens aan om terug te keren naar een eenvoudige levensstijl en naar een eenvoudig geloof. Vertrouw op God. Hij alleen zal ons van alle nood redden, zelfs door de dood heen. 

Het leven dat radicaal afziet van het roemrijk streven naar grootse daden, die de mens tot in de hemel verheffen en hem godgelijk maken, ziet Dr. Zamora in Jezus geïncarneerd. 
In Hem openbaart zich de mens zoals God die bij hun schepping bedoeld heeft. De mens is vanaf het begin bestemd om in vertrouwen op God te leven. Zijn eeuwig leven ligt besloten in het verbond dat God met de mens sluit. De dood kan díe band niet verbreken. 

De mogelijkheid van zo'n eenvoudig leven is ons gegeven in de navolging, die Jezus van Zijn discipelen verlangt. Hoe dat in zijn werk gaat verklaart dr. Zamora in een boeiende uitleg van het verhaal van de Emmaüsgangers, zoals Lucas het weergeeft in zijn Evangelie (hoofdstuk 24:13 e.v.). 
De twee reizigers vertellen Jezus, dat ze toch zo vurig gehoopt hadden dat de Messias Israël voor altijd verlost zou hebben. Maar nu zijn ze uit het veld geslagen. Hij is gedood. 
Wel hebben ze nog gehoord dat Hij leeft, maar zou dat wel waar zijn? Het valt op, dat Jezus Zich niet bekend maakt. 

Hij loopt alleen een paar uur met hen mee op. Wel verklaart Hij hun de inhoud van de Wet en de Profeten. Hij neemt daar ruim de tijd voor, maar zegt niets over Zijn opstanding. Eigenlijk doet Hij met hen, wat Hij ook al voor Zijn lijden met andere discipelen had gedaan. Ook als Hij in Zijn heerlijkheid is ingegaan, blijft Hij dus Zijn eenvoudig geloof verkondigen, Zijn onbegrensd vertrouwen op God, Zijn Vader, die in de Heilige Schrift de noodzaak van het lijden van de Messias geopenbaard heeft. 

Dr. Zamora benadrukt vooral, dat Jezus Zelf zich in de synoptische Evangeliën consequent de zoon des mensen noemt, d.i. de mens zoals God die bedoeld heeft. 
D.w.z. de mens in al zijn afhankelijkheid, in zijn aanvaarding ook van zijn vluchtigheid en in zijn behoefte aan redding en verlossing. Voor al het goede dat de mens van God in Jezus ontvangt, mogen wij Jezus als Zoon van God betitelen. 
Jezus Zelf toont zich die titel waardig, juist in en door Zijn zoeken naar hen die verloren zouden kunnen gaan of door hun ziekten als te onrein gelden om met de Vader in contact te kunnen komen. Zo gaat het in de genezingswonderen dan in de eerste plaats om het uit de weg ruimen van een barrière tussen God en Zijn schepsel, en niet om de openbaring van Jezus' goddelijke afkomst.

Het verhaal van de Emmaüsgangers toont vooral aan dat het ook ná de Opstanding blijft gaan om het stichten van een gemeenschap van een Meester met discipelen. Hij breekt met hen het brood.
Zo'n leven in eenvoud, waarin degenen, die net als Jezus, in alles op God vertrouwen en voor Zijn Aangezicht met elkaar en met hun Meester aan tafel zitten, is dus de verwezenlijking van Gods bedoelingen met Zijn schepselen. 

Pedro Zamora's boek is mede geschreven om te verkondigen, dat het gaat om iets dat niet te zwaar is om te volbrengen. 
Jezus' navolging is niet een utopie, het is niet een ideaal, dat we als mensen toch niet kunnen verwezenlijken. Het is uitvoerbaar voor allen die zich door Jezus uit de Wet en de Profeten willen laten onderrichten. 

Dr. Zamora's boek is een prachtig boek. 
U zoudt er Spaans voor moeten leren! 
(Of iemand moet het vertalen…) 
Voerman


De sociale verantwoordelijkheid van de kerk.

In een van de laatste nummers van Cristianismo Protestante (CP 59) stond een ook voor ons uitdagend artikel over de sociale verantwoordelijkheid van de kerk. In de ernstige economische crisis waarin Spanje verkeert laat Ignacio Simal zich inspireren door de Geneefse reformator Johannes Calvijn. 

In zijn grote werk de Institutie herinnert Calvijn eraan dat geld en goed in bezit van de kerk in feite het kapitaal zijn dat toebehoort aan de armen. In de oudheid was men volgens Calvijn gewoon het inkomen van de kerk in vieren te delen: één deel voor de ambten, één deel voor de armen, één deel voor het onderhoud van de kerk e.d. en één deel voor vreemdelingen en mensen die door een ongeluk in de bedelstand waren terecht gekomen. De helft van het kerkengeld gaat volgens deze oude traditie dus naar de armen binnen of buiten de kerk. 

De praktijk laat zien dat er geen kerk is die erin slaagt dit ideaal te realiseren. In onze tijd zullen wij nieuwe wegen moeten gaan. Maar de visie van Calvijn kan ons zeker helpen in de huidige economische crisis. Bijvoorbeeld ten aanzien van het onderhoud van de predikanten van de protestantse kerken in Spanje. In het algemeen hebben deze predikanten geen hoog traktement. Veel hangt af van de plaatselijke situatie. Er zijn kerken waar de pastor betaald wordt naar het aantal gemeenteleden of bijv. naar zijn kwalificaties. Op die manier doet zich niet zelden de situatie voor dat predikanten een ongelijke bezoldiging genieten. 
Ignacio Simal stelt voorop dat het predikantschap een roeping is, en niet noodzakelijk verdienste meebrengt. Volgens Calvijn zorgden de 'oudsten' ervoor dat de predikanten voorzien werden in hun basisbehoeften. Als iemand in weelde zou baden, moesten de collega's die persoon waarschuwen; gaf deze geen gehoor dan werd hij ontslagen. 

Stel dat een voorganger 1000 euro traktement ontvangt, dan zou er 2000 euro naar de armen gaan. 

Calvijn vindt steun in het Oude Testament. In Deut. 26 is het lot van de Levieten gelieerd aan dat van de weduwen, wezen en vreemdelingen. Kortom, is het volk Gods arm, dan is de predikant dat ook. Uiteraard is er een plaats van samenkomst is nodig, voor de vieringen, andere bijeenkomsten en voor diaconale doeleinden. Maar huur- of koopkosten nemen meestal een onevenredig deel van het budget in. Aanvankelijk was er onder christenen weinig versiering volgens Calvijn, en die er was werd als het nodig was verkocht ten bate van de armen. Zoals gebeurde ten tijde van bisschop Cyrillus van Jeruzalem (4de eeuw) die zich bijzonder inzette voor de behoeftige medemens. 

Principieel gezien staat alle bezit van de kerk ten dienste van de armen. Dit betekent dat de kerken hun middelen behoren te optimaliseren om de armen een waardig bestaan te kunnen geven. De kerken moeten zich dan wel afvragen of het bezit en onderhoud van een gebouw voor een handjevol mensen wel verantwoord is. Het minste is dat kerken gebouwen met elkaar zullen delen in de buurt. Toetssteen voor de economische huishouding van de kerk zijn de duizenden die geen menswaardig bestaan kunnen opbouwen. Wij willen immers volgelingen van Jezus zijn? Hij die rijk was, werd arm om allen rijk te maken, en niet maar een bevoorrechte groep. Er zijn er die Calvijn zien als de voorloper van het kapitalisme. Wie Calvijns Institutie leest, ontdekt dat zijn opvattingen impliciet een scherpe kritiek inhouden in relatie tot het heersende neoliberale model dat voor miljoenen onrecht en armoede inhoudt. Wij hebben nog een lange weg te gaan. Op verschillende niveaus zullen wij ons moeten bekeren tot een leven in eenvoud en soberheid. Dat zou het aanzien van onze kerken radicaal veranderen. En eerst zo zal het koninkrijk Gods in gerechtigheid in ons midden zijn. Soli Deo gloria!

Ignacio Simal. Vertaling ds. Wout van Laar.



De penibele situatie waarin de meeste Spanjaarden zich bevinden verhindert hen niet om die met humor te lijf te gaan: Ik stel jullie de nieuwe leider voor van de Regering die jullie hebben gekozen, staat er. De praktijk blijkt inderdaad anders dan de verkiezingsbeloften van de Partido Popular deden verwachten… Spanje moet wel bezuinigen, wie er dan ook moge regeren, en wat er ook mag zijn beloofd. Dat betekent dat de BTW omhoog ging naar 21%, en dat die ook geldt voor veel zaken die vroeger onder het lage tarief vielen, zoals schoolboeken, schriften etc. 
De leeftijd voor de AOW gaat naar 67 jaar, en men spreekt al van 70! Tal van subsidies voor niet-winstgevende beroepen zijn afgeschaft, waardoor mijnwerkers uit het Noorden van Spanje, vissers uit het Noordwesten en tal van anderen zonder werk kwamen te zitten. Woedende protesttochten halen niets uit. Vooral streken waar men afhankelijk was van één tak van industrie zijn pijnlijk getroffen.
Maar ook in de steden staan velen aan de rand van de afgrond… Want werk is er niet of nauwelijks...

Nee, nou ja, ik wil wel werken tot mijn 67ste, maar wat ik ècht zou willen.... is NU werken, op mijn 47ste!


400 euro, het laatste schild tegen absolute armoede.

De situatie in Spanje is op de arbeidsmarkt vele malen slechter dan hier. Dat is u niet ontgaan. En de opvang voor werkelozen is er ook veel slechter dan hier. Het 'Plan Prepara' (Trainingsplan) liep op 15 augustus 2012 af, zonder dat de Regering tot nu toe iets heeft laten weten of het wordt voortgezet of niet. 

Naarmate de crisis langer duurt, zijn er telkens meer werklozen die aan het eind zijn van hun steun of werkloosheidsuitkering, op dit moment verkeren al 1,8 miljoen mensen in Spanje in deze situatie, en zij staan gevaarlijk op het randje van sociale uitsluiting. De vorige regering was zich hiervan bewust, en keurde in februari 2011 een programma voor herintreders goed, Plan Prepara genoemd, als voortzetting van het tijdelijke programma ter bescherming in werkloosheid, en voor reïntegratie van augustus 2009. 
Die naam zegt niet veel, maar het gaat om een bedrag van 400 euro, die in de praktijk de laatste barrière moet vormen tegen de armoede voor hen die nergens anders meer op kunnen terugvallen. 
In ruil voor die 400 euro moeten de mensen gedurende een periode van zes maanden via hun plaatselijk arbeidsbureau een herintrederstraject afleggen dat op hun persoonlijke situatie is toegesneden, en ook op andere manieren zijn ze verplicht actief naar werk te zoeken. Wanneer ze daarin tekort schieten, stopt de hulp direct. Maar niet alle werklozen die geen uitkering of steun meer krijgen komen automatisch in aanmerking voor deze herintreding. Een van de vereisten van het plan is dat ze staan ingeschreven als werkzoekende, dat hun steun of uitkering gestopt is tussen 16 februari 2012 en 15 augustus van dit jaar, en dat ze maandelijks op geen enkele manier inkomsten hebben die de 75% te boven gaan van het Minimuminkomen dat 641 euro bedraagt. 
Bovendien krijgt men geen hulp wanneer men eerder heeft geprofiteerd van dergelijke steun via andere maatregelen.


Wij zijn wanhopig!

Als er nu maar is geld voor het eten van de kinderen!  

Van duizenden uitkeringstrekkers via het Plan Prepara wordt hun benarde leven nog erger door vertraging in de uitbetaling. 

'De steun maken ze laat over. Je weet nooit wanneer.'

'Ik krijg mijn uitkering niet. Ze hebben mij gezegd dat er vanaf juni niet meer betaald wordt'.

María Dolores Milla en haar man Juan Manuel López hebben nu de uitkering van mei ontvangen.  
Rampzaling.
Zo zit de familie van María Dolores Milla er bij aan het eind van de maand. Tenminste, áls ze de 400 euro uitkering, die ze via het Plan Prepara, waar haar man aan meedoet, op tijd krijgen. Maar pas op 4 augustus 2012 kregen ze de uitkering van mei op hun rekening, die in juni had moeten komen. 'Gelukkig is het huis van mijn broer, en als wij de 200 euro huur niet kunnen betalen wil hij die wel tegoed houden. Anders hadden we ook geen onderdak meer', vertelt ze bij haar thuis in La Campana (Sevilla). 
Mevrouw Milla, 42 jaar, is gehandicapt, doordat het loslaten van het netvlies maakt dat ze vrijwel niets ziet, en daardoor heeft ze geen werk. Ze heeft een invaliditeitsuitkering van 352 euro per maand. Haar echtgenoot, 38, die als kelner werkte, is sinds 2010 werkeloos, en sinds februari dit jaar is hem een uitkering vanwege het Plan Prepara toegekend. Bij elkaar hebben ze maar iets net meer dan 700 euro om van te leven, samen met hun vier kinderen van 15, 8, 7 en 2 jaar. We komen daar ternauwernood mee rond, zegt ze. Daarom helpt de moeder van mevrouw Milla hen financieel van haar pensioen, en elke drie maanden krijgen ze van het Rode Kruis voedsel voor de kinderen. 
'We krijgen melk, biscuit, macaroni…' 'En Goddank hoeven we in Andalusië de schoolboeken niet te betalen' troost zij zichzelf, als we praten over het nieuwe schooljaar. De rest van de spullen halen ze bij boekhandels waar je op afbetaling kunt kopen. 
'We zijn aan het eind van het schooljaar bijna bij', legt ze uit. Verontwaardigd roept ze: 'Wij vragen om werk, niet om uitkeringen'. 
'Mijn man is kelner, maar hij is in staat om van alles te doen'
Maar zijn zoektocht naar werk is vruchteloos gebleven. 'Er ís niets' zegt hij. 
Mevrouw Milla vreest dat, wanneer haar man geen werk vindt voordat de uitkering ophoudt in oktober, zij geen geld zullen hebben voor huishoudelijke uitgaven. 'We zijn wanhopig bij de gedachte dat er dan geen geld is voor eten voor de kinderen. De Staat móét de uitkering verlengen', zegt ze haast smekend. 
Ze denkt dat als de situatie extreem wordt, de mensen in opstand zullen komen. 
'Voordat het zover komt dat mijn kinderen niet te eten hebben, ga ik stelen', zegt haar man. 
Gelukkig kunnen ze met de familie onderling nog wel wat kleren uitwisselen, maar de rekeningen blijven iedere maand binnen komen … 
Tot nu toe is het licht nog niet afgesloten, maar dat kost 400 euro, en ze liggen al een maand achter met betalen… 
Bron: Alejandra Agudo in El País op 9-8.

Van de jongeren onder de 30 woont 70% bij hun ouders.

Dit is een gevolg van de werkloosheid. Uit een stuk over de Spaanse jeugd, in het rapport 'Crisis en onafhankelijkheid' van stichting La Caixa, blijkt dat de economische crisis de achterstand van jongeren op het gebied van economische onafhankelijkheid verergert. 

Volgens de schrijvers van het rapport wonen zeven op de tien Spanjaarden tussen 20 en 29 jaar nog bij hun ouders. 
De late verzelfstandiging is typisch voor de Spaanse jeugd vergeleken met de rest van Europa. Het rapport maakt duidelijk dat het om een probleem gaat dat niet puur conjunctureel is. 
Hoewel de economische crisis deze feiten in bepaalde leeftijdsgroepen verergert, is Spanje ook een land met een cultuur waarin het juist jongeren moeite kost om het ouderlijk huis te verlaten. 
Waarom is het zo moeilijk om zelfstandig te worden? 

Volgens de auteurs van het stuk komt het doordat er in Spanje een culturele en sociale voorkeur is voor de vorming van een gezin, hetgeen geassocieerd wordt met economische stabiliteit en het gevoel bij een groep te horen verlicht de frustratie over de economische en arbeidsproblemen die hen het leven moeilijk maken. 

Van de Spaanse jongeren tussen 20 en 29 woont 67,4% nog bij hun ouders. Verder is de gemiddelde leeftijd waarop men tegenwoordig het ouderlijk huis verlaat 29. Dit staat in schril contrast tot andere Europe-se landen, zoals Finland, waar de jeugd op 23 jarige leeftijd uitvliegt. 
Ook boven de 30 vinden ze het niet makkelijk om uit huis te gaan. 
Van de jonge mensen tussen 30 en 34 jaar woont 23% nog thuis. 

Jonge vrouwen blijken in alle leeftijdsgroepen relatief vaker zelfstandig worden dan jonge mannen. Aan de ene kant veranderen de verwachtingen die vooraf gaan aan het stichten van een gezin, en aan de andere kant benadeelt de economische crisis jongeren als groep meer dan de vrouwen. 

Studerend en werkeloos

Als ik op mijzelf ga wonen, dan doe ik dat in het buitenland!

Volgens cijfers uit het onderzoek onder de werkende bevolking in het tweede trimester van 2011, stellen meer jongeren in het hoger onderwijs het vertrek uit huis uit. Van de jongeren tussen de 25 en 29 jaar met een hogere opleiding is 40,5% zelfstandig, tegenover 54,9% van de jongeren met primair onderwijs van dezelfde leeftijd die veel eerder gingen werken. 

Maar de belangrijkste factor die de mogelijkheid voor jongeren om een eigen huis te hebben het meest beïnvloedt, is werkeloosheid. Volgens cijfers van Eurostat is het aandeel van werkeloosheid onder jongeren onder de 25 gegroeid tot bijna 50% van de totale werkgelegenheid, het dubbele van het Europese gemiddelde. 

Verder is er in de laatste jaren een opmerkelijke groei van tijdelijke contracten te zien. Dat is hier niet anders, maar in Spanje is nu 46,6% van de totale werkgelegenheid onder jonge Spanjaarden tussen 20 en 29 jaar in 2011 van tijdelijke aard. En dat is veel. 
Deze omstandigheden, in combinatie met de hogere kosten van levensonderhoud, huizen en huur, maken het jongeren onmogelijk om zelfstandig te worden. De arbeidsproblematiek zorgt ervoor dat zelfs werkende jongeren niet zelfstandig kunnen worden. 

Het 'boemerang' kind.

Het rapport probeert te verklaren hoe de economische crisis van invloed is op het fenomeen van het boemerang kind (jongeren die nadat ze op eigen benen zijn gaan staan, zich gedwongen zien terug te keren naar het ouderlijk huis). 

"Met betrekking tot deze tendens moet de invloed van de crisis en de werkeloosheid onder huishoudens die door jongeren worden geleid worden benadrukt. Doordat ze de kosten van de hypotheek niet meer konden opbrengen, of die van de huur van de woning, zijn ze gedwongen terug te keren naar hun ouderlijk huis", signaleert het rapport. In de laatste 4 jaar is het percentage zelfstandige jonge huishoudens gedaald van 16,4% in 2008 naar 14,5% in 2011.


Unicef.

Madrid. Op 20 juni 2012 heeft de Spaanse Tweede kamer unaniem een voorstel aangenomen waarin zij zich verplicht (maar niet bij wet!) de strijd tegen armoede in de jeugd tot prioriteit van de huidige zittingstermijn te maken. Het is voor het eerst sinds 1976 dat een dergelijk voorstel met algemene stemmen is aangenomen. De crisis slaat het hardst toe bij kinderen. Volgens Unicef zijn de minderjarigen nu de armste groep van het land, in plaats van de 65-plussers, zoals tot nog toe. 26,4% van de Spaanse kinderen leeft onder de armoedegrens, en dat is 5% meer dan het landelijk gemiddelde.


Ontmoeting met de nieuwe armoede…

Een stukje uit El País, van een journalist die meer wilde weten over de effecten van de crisis op de mensen. Hij kreeg antwoord door een onverwachte ontmoeting met een oud-collega die hij eerst niet herkende. 
Deze stelde zich voor: "We werkten jarenlang samen bij dezelfde krant. Jij als journalist en ik als Hoofd PR.
Ik herkende hem. Hij moest van mijn leeftijd zijn maar hij leek jaren ouder. Zijn baard was slecht verzorgd en hij liep met een stok. Maar hij was schoon en de kleding die hij droeg was niet oud, want de opvangcentra verstrekken redelijke kleding en beschikken over goede douches. Het was een onverwachte ontmoeting met de nieuwe armoede. 
Want dat is nieuwe armoede: die van de middenklasse die door verschillende oorzaken aan de zijlijn is geraakt. 
Wat is er gebeurd met mijn voormalige collega, dat hij dakloos is geworden, en met wat geluk nog kan slapen in een kamertje of een pension dat de opvang betaalt? Komt dat doordat hij mislukt is, door een ongeluk, zijn eenzaamheid, misschien alles tegelijk? 
In dit soort opvangcentra zullen er altijd mensen komen die chronisch in de marge leven, maar dat is niets nieuws. Wat wel nieuw is, zijn de mensen die nooit hadden gedacht aan te moeten kloppen bij deze instituten. 

Waarom had mijn kennis uiteindelijk op de deur van de Opvang in Barcelona geklopt? En had hij nog iets van hoop toen hij dat deed? Twee vragen die ik mezelf stelde toe ik het nauwe straatje uitliep. Ik kwam een paar dagen later terug om ze aan de directeur te stellen. Hij zei:

We hebben te maken met mensen, die op een dag door verschillende factoren tegelijk het contact met hun wereld verloren. Stel je een touw voor, gevlochten uit verschillende koorden, waarmee je een boot vastlegt. Op een dag ontslaan ze een man die en gewoon leven leidt, na jarenlange trouwe dienst aan het bedrijf. Het is crisis, zeggen ze. 
Het bedrijf moet worden gereorganiseerd, leggen ze uit. Een van de koorden van het touw breekt. Hij schaamt zich ervoor om het aan zijn vrienden te vertellen en ziet ze dus niet meer. Een ander deel van het touw breekt. Zonder werk en zonder vrienden gaat hij aan de drank. Pang, een ander koord breekt. Moe van zijn drinkgelagen en de mishandelingen zet zijn vrouw hem uit huis. Hij slaapt op straat, trekt zich terug in zichzelf en wordt depressief. Het hele touw breekt en het leven van deze man is als de boot die losslaat en op drift raakt... 


Zo simpel kon het leven van mijn kennis veranderen, zo simpel kan het leven van wie dan ook veranderen, van ons, van u, van mij. 
Een groot percentage van de mensen die hun werk zijn kwijtgeraakt zal nooit meer een baan krijgen. Het meest dramatische is dat ook de kinderen van deze mensen onvermijdelijke economisch en cultureel gemarginaliseerd zullen raken. De kinderen die slachtoffer worden van de huidige crisis zijn de armen van morgen, waarschuwen organisaties die het probleem van dichtbij volgen. De overheid, in haar verschillende vormen, besteedt geen aandacht aan deze waarschuwing. 
De autoriteiten leven in het heden en hebben geen visie meer. 

De nieuwe armoede in Spanje heeft het gezicht van wat tot voor kort de middenklasse was. Van mensen die tot voor kort leefden in het volste vertrouwen dat zij ook in de toekomst gelukkig zouden kunnen zijn.


De economische crisis in Spanje als crisis van een sociaal model

Persbericht van de Spaanse Evangelische Kerk

In de ernstige situatie die ons land doormaakt wil de Spaanse Evangelische Kerk (IEE) haar solidariteit betuigen met die personen die heel direct en intens lijden onder de effecten van de economische en financiële crisis. 
Een crisis die ten diepste gezien moet worden als een crisis van een sociaal model.

Tegelijk willen wij de politieke beslissingen aan de kaak stellen, waarvan er een aantal genomen zijn door de vorige regering, beslissingen die uitgaan van kritiekloze gehoorzaamheid aan een Europese politiek die is gebaseerd op criteria van een conservatieve economie. Een sociaal Europa wordt er ernstig door bedreigd.

Tevens verklaren wij niet akkoord te zijn met de wijze waarop de verschillende regeringen optreden met betrekking tot economische bezuinigingen en hervormingen, door de dialoog met de sociale partners te weigeren, de dictaten van de markten te volgen en door de fundamenten van het algemene welzijn te ondergraven. Met name wat betreft: 
1. de stabiliteit van de arbeidsmarkt; 
2. voor iedereen toegankelijke sociale voorzieningen; 
3. de garantie op een waardig leven.

De uit de hand gelopen werkeloosheid, in het bijzonder onder de jongeren en de dramatische situatie waarin de gezinnen verkeren doordat geen van de gezinsleden recht kan doen gelden op een baan, plaatst de burgers van ons land voor een weinig hoopvol scenario. 
Evenzo constateren wij dat de politieke maatregelen die door de regering worden genomen via hervormingen op het terrein van de arbeid, kennelijk niet in staat zijn om werk te creëren, maar bijdragen aan de instabiliteit.

We zien in de algemene sociale voorzieningen een reeks van bezuinigingen die de kwaliteit van het onderwijs en de gezondheidszorg dramatisch aantasten. Daarbij komt dat velen op een dood spoor geraken doordat hun niet de nodige hulp wordt geboden en velen geen acceptabele woning kunnen vinden. Dit alles schaadt zichtbaar de kwaliteit van het menselijke leven. Wij maken met name melding van de benarde situatie van veel immigranten in hun onzekere bestaan. Vaak zijn zij uitgesloten van medische voorzieningen; hun gezinnen verliezen hun huisvesting omdat zij de kosten niet kunnen opbrengen. Daardoor hebben zij geen andere keuze dan schulden aan te gaan, die zij hun leven lang met zich zullen meeslepen. 

De cijfers spreken voor zichzelf: een werkeloosheidscijfer van 24,5%; onder jongeren onder de 25 jaar loopt dat zelfs op tot 52,5%. Het aantal gezinnen waar geen van de gezinsleden werk heeft is 1.728.400. Gedurende het jaar 2011 bereikte het aantal woninguitzettingen het onmogelijke aantal van 58.241 gevallen. En het laatste verslag van Unicef Spanje confronteert ons met het feit dat, voor het eerst in ons land, de armoede ons aankijkt met de ogen van een kind. Achter de gegevens, cijfers en percentages gaan mensen 'van vlees en bloed' schuil, zonder garantie op een waardig leven. 

Intussen beijvert de regering zich om het land een politiek van strenge bezuinigingen op te leggen, die zonder aanzien des persoons worden toegepast. Het enige wat die maatregelen bereiken is nog meer onbehagen en onzekerheid onder de bevolking. Die gestrengheid vindt men anderzijds niet terug in bijv. de investering van vele miljoenen euro's die de Spaanse banken zouden moeten redden, zonder enige transparantie in het zoeken naar hen die verantwoordelijk zijn. Daarbij komen de salarissen en de excessief dure woningen van hen de ellende veroorzaakten. Opmerkelijk is ook het ontbreken van dergelijke strenge bezuinigingen op de kosten met betrekking tot bijv. het militaire apparaat.

Wij herhalen dat wij te maken hebben met een crisis die veroorzaakt wordt door het model van het neoliberalisme. Dat heeft geleid tot een rauw kapitalisme waaraan niemand meer een halt weet toe te roepen. Het systeem waarbij men afziet van de regulering van de markten en waaraan iedere ethiek ontbreekt, veroorzaakt enorme verarming onder de grote lagen van de bevolking.

Eeuwen geleden leerde Jezus - de enige op wie wij ons oriënteren - ons dat niemand twee heren kan dienen: 'Hij zal de eerste haten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verachten. Jullie kunnen niet God dienen én de Mammon. (Mat. 6: 24). Vandaag willen wij het onderwijs van de profeet uit Galilea volgen door te stellen: 'Men kan niet twee heren dienen, men kan niet zijn naaste (beeld van God in deze wereld) dienen én de markten'. Wij vrezen dat in onze dagen de regering van Spanje zijn trouw betuigt aan de markten en de grote corporaties zonder enig gevoel van verplichting aan de burgers die zij zegt te willen dienen.

Om die reden ziet de Spaanse Evangelische Kerk zich, als onderdeel van haar missie, geroepen om te werken aan een verandering van de maatschappij - zonder daarbij haar christelijke identiteit te verliezen - samen met andere sociale bewegingen die strijden en leven om die zo gewenste andere wereld mogelijk te maken, in een model dat een alternatief biedt voor het huidige systeem. Wij mogen niet langer marionetten zijn in de onzichtbare handen van de markten (ten dienste van) de belangen van hen die de basisbehoeften en urgenties van onze burgers negeren. 

Als Protestantse kerken van Spanje volstaan wij niet met het doen van voorstellen, wij willen bovenal door de opties die wij als kerken hebben, laten zien dat op een andere manier leven in huidige 'global village' (de wereld als een dorp) mogelijk is. 
Ja, als kerken zijn wij geroepen om zelf een 'alternatief dorp' te zijn.

Naarmate wij het project van Jezus van Nazareth uitvoeren, zullen de kerken veranderen in bewerkers van sociale verandering en niet in instituten die berusten in de valse bewering dat 'jullie de armen altijd in jullie midden zullen hebben'. Wij protesteren niet alleen; wij willen ook handelen op een manier die zichtbaar wordt voor iedereen om ons heen.

Wij vragen van de regering, het parlement en de senaat van Spanje dat zij met urgentie die maatregelen nemen die noodzakelijk zijn opdat de economische crisis niet langer op directe wijze degenen treft die deze crisis niet hebben veroorzaakt. Ook vragen wij van hen dat zij alternatieve maatregelen zullen bestuderen die al het mogelijke doen om te vermijden dat er nog meer lijden en wanhoop wordt gestapeld op het hoofd van het volk dat zij zeggen te vertegenwoordigen.

Comisión Permanente van de Spaanse Evangelische Kerk (IEE)
Madrid, 30 mei 201




Ja tegen de toegang tot gezondheidszorg voor immigranten en mensen zonder status in Spanje! 
Nee tegen discriminatie in de gezondheidszorg!


Varia.

In de afgelopen vijf jaar is de emigratie uit Spanje naar de EU zes keer zo hoog geworden . In 2010 waren het er 403.013, en die trend zet door. Ook Nederlanders die in Spanje woonden, komen terug. 
Hun huizen zijn niet te verkopen, en nog maar de helft waard van wat ze er voor hebben betaald. 
Een van de spijtoptanten ziet de toekomst zorgelijk in. Spanjaarden nemen weinig initiatief, zegt zij
De Francotijd heeft volgens haar de mensen initiatiefloos gemaakt: je luistert naar de baas en die beslist. 
Een derde van de Nederlanders die sinds 2007 naar Spanje vertrokken zijn is al weer terug. 'Al was het maar om de stress van het eindeloze gezeur over werk en geld!'
.....
Het komend schooljaar zal in 9 regio's door bezuinigingen het aantal leerkrachten 4500 lager zijn, terwijl er een toename wordt verwacht van 80.000 leerlingen. Een zorgelijke zaak! Ook zorgelijk is dat veel scholen deze winter de leslokalen niet meer kunnen verwarmen. Afgelopen winter was dat ook al een probleem aan het worden... 

In 1557 was Spanje de tweede natie in de geschiedenis die het betalen van zijn schulden opschortte. Toen Philips II de troon besteeg, gaf hij zich er rekenschap van dat alle edele metalen van heel Amerika nog niet voldoende waren om zelfs maar de rente te betalen van de schuld die zijn vader had aan de Nederlandse bankiers. 
Daarop verklaarde de koning zelf zijn land bankroet in 1577 en in 1597. (Vervolgens gebeurde het nog eens 12 keer.)
Hierover lazen wij niets in onze geschiedenisboeken. Maar we dachten dat de 80-jarige oorlog allereerst ging om de vrijheid van geweten en godsdienst, de Tiende Penning, en daarna om de overheersing ter zee. 
Zo te zien was er toch meer aan de hand...

Een van de Spaanse Predikanten deelde op Facebook de volgende cijfers: Frankrijk: BTW: 19,6% minimumloon: 1428 €; Nederland BTW: 19% minimumloon: 1456 €; (vanaf 23 jaar, daaronder een stuk minder) Spanje: BTW: 21% (nieuwe wet) minimumloon: 641 €.


Nieuws uit de scholen en de kerken.

Natuurlijk kent U de Protestantse boekhandel, die sinds 1873 bestaat (uit dat jaar dateert de foto boven) 
en die voorheen in de Calle Calatrava zat, en nog steeds naar die straat heet…
al is die dan eind vorig jaar ook verhuisd naar een plek op het terrein van het Porvenir, Calle Bravo Murillo 85
.

Er is op zondag 10 juni j.l. een hele TV-uitzending gewijd aan de boekhandel in het programma Buenas Noticias: Goed Nieuws. Met name de aanwezigheid op de jaarlijkse manifestatie rond het boek, dit jaar de 71e Feria del Libro de Madrid, stond in het centrum van de belangstelling.

De economische crisis heeft ook hier toegeslagen, en gemiddeld is er ongeveer 20% minder verkocht dan vorige jaren. Uitgevers en boekhandelaren zijn daarover zeer bezorgd.
Maar een boek kan men niet eten, en wanneer het water aan de lippen staat is een boek luxe, en daar is steeds minder geld voor.

Desondanks was het personeel van de Librería Calatrava erg tevreden over het feit dat ze een groter aantal auteurs hadden weten te strikken dan bij vorige gelegenheden, en dat ze hun werk hadden kunnen uitdragen aan veel mensen die er geen idee van hadden dat ze bestonden.

Workshop Theologie.

Een van de Workshops Theologie, waarvoor wij in het verleden hebben gecollecteerd, ging afgelopen 25-2-2012 in Madrid over de Christelijke eredienst: theologie en praktijk. Er werd tussen 10 en 14 uur nagedacht over de taal die in de eredienst wordt gebruikt, wat die betekent, en hoe men vanuit de realiteit van de eredienst in gesprek kan komen met de realiteit van de wereld om ons heen. 
Er werden vragen behandeld als: Bestond er maar een enkele vorm van eredienst in de Nieuw-Testamentische gemeenten? Dienen wij tegenwoordig te spreken over de christelijke eredienst in enkelvoud of in meervoud? 
Men kon het eigen liturgisch materiaal meenemen, om zo o.a. de rijkdom te leren kennen van de Christelijke tradities. 
Verantwoordelijk voor de workshop was Alma Hernández, onder wie intussen het departement voor liturgie van de I.E.E. valt. 

De oecumene als weg naar een verbindende theologie. 
Workshop Theologie in Valencia - laatste bijeenkomst 23 juni 2012. 

Het thema was Gerechtigheid, vrede en integriteit van de Schepping als oecumenische doelstelling in de XXI eeuw. 
Het thema werd uitgewerkt aan de hand van een rede die Dra. Chung Hyun Kyung in 1991 heeft uitgesproken tijdens de vergadering van de Wereldraad van Kerken in Canberra. De punten die besproken werden waren o.a. de noodzaak weer contact te maken met de aarde waarop wij leven en spiritueel bezig te zijn in onze theologie. 
Er werd een verbinding gelegd tussen de Geest van Jezus en de geest van talloze slachtoffers van onze menselijke geschiedenis. 
Drie punten van wenselijke verandering werden aangedragen: 
1. een ommekeer van een schadelijke concentratie op de mens naar een houding die zich richt op het leven, 
2. van een dualistische levensvisie naar een integrale en solidaire levensvisie, 3. van een cultuur van de dood naar een cultuur van het leven binnen Gods Macht. 
Hierover werd in kleine groepen nagedacht, en de conclusie was dat de wereld waarin wij geboren zijn en leven nooit losgemaakt mag worden van God, die Zich in Jezus Christus heeft geopenbaard.

Regelmatig vinden er workshops plaats in de verschillende regio's waarin de I.E.E. te vinden is. Kleine groepen mensen buigen zich over uiteenlopende onderwerpen, en verrijken zo hun eigen leven en dat van de gemeenten waarbij ze horen... 
.........................
De derde Fliedner-conferentie over Wetenschap en Geloof vond plaats op 8-3-2012. 
Thema: Klimaatverandering, wetenschap en Christendom. Plaats: Complutense-universiteit in Madrid, Biologische faculteit. 
De spreker was: Sir John Houghton (winnaar van de Nobelprijs voor de vrede 2007)!!!


Honderdjarig bestaan

van de Iglesia de Cristo-gemeente. 
De Christus-gemeente is onderdeel van de classis Madrid van de I.E.E. en werd in 1912 gesticht door ds. Jorge Fliedner, zoon van ds. Federico Fliedner. 
Vanaf het begin is de gemeente gevestigd in het El Porvenir-gebouw. 
Deze oorsprong geeft de gemeente een bijzondere band met de Fliedner-stichting die dan ook uitgebreid aanwezig was. 

De viering van het honderdjarig bestaan omvatte o.a. een tentoonstelling en speciale activiteiten op 14 en 21 januari en op 28 en 29 februari. 
Wij waren uitgenodigd, maar konden er om gezondheidsredenen helaas niet heen. 
Maar via de website http://iglesiadecristo-iee.es/centenario  zijn er foto's te zien van een en ander en ook het complete programma. 
Een gedenksteen kon natuurlijk niet ontbreken, en die is nu ingemetseld in de muur van de kerk. Zie, Ik ben met U, alle dagen, tot aan het einde der wereld, is de tekst die daarop staat en getuigt van het geloof van de gemeente. 


Het werk aan de nieuwe leslokalen van ‘El Porvenir’ begint.      

Madrid 28-2-2012. Persbericht van de Fliednerstichting.

Het is voor ons een grote voldoening te kunnen melden dat wij, nadat vele en verschillende problemen van uiteenlopende aard zijn overwonnen, eindelijk beschikken over de voorgeschreven stedelijke vergunningen en dat we nu in staat zijn het werk te beginnen aan de nieuwe leslokalen van het Porvenir. 
Op maandag 5 maart wordt de acte voor de verbouwing getekend met het bouwbedrijf FCC Construcciones, S.A en dan wordt officieel de eerste steen gelegd, waarmee het werk officieel begint. Alle informatie over de bouw zal verschijnen op de website van de school: www.elporvenir.es waar ook foto's van de hoogteverschillen en van de verdeling over verschillende verdiepingen te zien zijn, en waar men kan volgen hoe de bouw vordert. 

Toekomstverwachtingen
Men verwacht de nieuwe leslokalen in september 2013 in gebruik te nemen als start van het schooljaar 2013-14.
Dat vooronderstelt wel een buitengewone uitbreiding van de staf van de school, waardoor men kan voldoen aan de eisen die een moderne en kwalitatieve opvoedkunde stellen.

Het zal een ruim en modern gebouw zijn van bijna 5000 vierkante meter nuttige ruimte die uitsluitend is bestemd voor onderwijsgebruik. 
Na de voltooiing zal men beschikken over: 
Gewone klaslokalen die horen bij de groepen voor kleuter- en lagere school; parallelklassen; bibliotheek; twee informatica-klassen; twee voor handvaardigheid en twee voor muziek; een overdekt gymnastieklokaal van 500 m2; een lokaal voor psychomotoriek van meer dan 140 m2 (wat dat dan ook moge wezen); een zwembad en interactieve schoolborden vanaf de kleuterschool (4 jaar). Etc. Er worden heden hoge eisen gesteld aan scholen!

Veiligheid tijdens de bouw.
Het bouwterrein zal worden geïsoleerd en beschermd door een schutting van 2,5 m hoog die stevig vast zit aan de grond. De Stichting en het bouwbedrijf maken zich er hard voor dat tijdens de opbouw alles in het werk gesteld wordt om de veiligheid van de scholieren te garanderen. Natuurlijk zal er overlast zijn, maar het doel heiligt in dit geval de middelen.


In het Porvenir veel activiteiten met en voor de kinderen.

De Protestantse school ‘El Porvenir’ (De Toekomst) behoort net als het Juan de Valdès, bij de Stichting Federico Fliedner: een instituut zonder winstoogmerk, geïnspireerd door het Christelijk geloof in zijn Protestantse traditie, met doelstellingen van algemeen belang op het gebied van educatie en ondersteuning. De FFStichting is van oorsprong verbonden met de Protestantse kerken. Het motto is: Non scholae, sed vitae discimus (Wij leren niet voor de school, maar voor het leven.) 

Het Porvenir accepteert zonder onderscheid leerlingen met elke godsdienstige achtergrond, of zónder zo’n achtergrond.

Het is niet uit op zieltjes winnen, maar wil wel een veilige omgeving bieden.

De wezenlijke principes waarop het onderwijs is gestoeld zijn:

1. wederzijds respect, en 2. vrijheid van gedachten en geweten.

3. de ontwikkelingen van de bekwaamheden die het de leerlingen mogelijk maken volop mee te doen met de vervolgopleidingen en in de maatschappij in het algemeen.

……………………

Nieuwe leslokalen in het Porvenir.                 
Sinds meer dan tien jaar groeit de school, waardoor er van één naar drie klassen per groep over gegaan wordt. ‘We zijn tevreden en dankbaar voor het vertrouwen dat de ouders van de leerlingen in ons hebben gesteld’, schrijft men op de website.

Vandaar deze ontwikkeling naar parallelklassen, die al klaar is op het niveau van kleuter- en lager onderwijs, en nu verder gaat op het niveau van de eerste klassen van de middelbare school.

De Fliednerstichting vocht al sinds 2005 om de constructie van een nieuwe vleugel met klaslokalen te verwezenlijken, die het mogelijk zal maken de accommodaties te moderniseren en te verruimen die nodig zijn om dit groeiproces af te ronden.

Na allerlei moeilijkheden het hoofd te hebben geboden en dankzij een schadeloosstelling van de Gemeente Madrid voor het onwettig gebruik van grondgebied van de school, beschikken ze over de voorgeschreven toestemming van de gemeente en konden ze aan de slag op 5 maart 2012. 
……………………

Onder de extra lessen die de kinderen op het Porvenir kunnen volgen, vallen ook spannende dingen als boogschieten!


  Juan de Valdès


De school groeit mee met de ontwikkelingen in Spanje en Europa. 
De educatieve activiteiten laten dat ook zien. Die willen voor alles bijdragen tot de ontwikkeling van de leerling als persoon met alle mogelijke facetten. 

Daarom vinden er ook uitwisselingen plaats met andere Europese scholen, zijn er sport- en culturele activiteiten, uitstapjes, en excursies. 
Maar eveneens is het belangrijk dat de leerlingen deelnemen aan projecten van solidariteit. Allemaal om ze te helpen om als persoonlijkheid uit te groeien. Op de website van de school vonden we foto's van een reis naar Rome, de gangen van de school die versierd zijn tijdens de Culturele Week, internationale uitwisselingen, kanovaren etc…
……
De school heeft een uitgesproken keuze gemaakt voor de rijkdom die de uitwisseling van ervaringen met leerlingen uit andere landen meebrengt. Daarom vormen deze uitwisselingen een onvergetelijke ervaring voor de leerlingen, zelf ontvangen ze leerlingen uit andere landen in hun eigen gezin, en als zij op hun beurt naar het buitenland reizen leren zij zich weer aan te passen bij andere gezinnen. 
Een van die projecten heette: Comenius-project, en daaraan namen leerlingen deel uit Duitsland, Groot-Brittannië, Polen, de Republiek Tsjechië, Bulgarije, Zweden en Spanje. 

Het project bestaat uit het uitwerken en uitwisselen van een aantal projecten over verschillende thema's waarin de leerlingen van de verschillende landen participeren. Bovendien werden er excursies gemaakt naar de deelnemende landen waar ook de leerlingen van die instituten aan meededen, en zo hadden ze de mogelijkheid om een paar dagen met een buitenlandse familie samen te leven, hun Engels te oefenen, en aspecten van de cultuur van andere landen te leren kennen.

Ervaringen 
Een paar leerlingen vertellen hun verhaal uit de cursus 2010-2011
Mijn reis naar Tsjechië.
Toen ik op reis mocht kon ik het niet geloven, want er waren veel kinderen die mee lootten. Ik was erg blij en toen ik het vertelde aan mijn moeder kon die het ook niet geloven. Ik was wel zenuwachtig omdat ik mee mocht, en ik ging met een vriendin die Miriam heet. 
Toen ik in de Tsjechische Republiek was vond ik het leukste het Skoda automuseum, Praag en de 'school met maar een paar leerlingen'. 
In Praag was alles erg mooi. De jongen waar ik logeerde was blond en lang, zijn familie was erg aardig en ze hadden een groot huis. 
Toen ik daar was miste ik mijn familie niet. 
Ik vond het erg spannend om zonder mijn ouders op reis te gaan en nog wel in een vliegtuig. Ik vond het makkelijk om met ander geld om te gaan (de Tsjechische kroon). Het lastigste vond ik het om met de familie te communiceren, en ik vind het jammer dat ik die jongen uit de Tsjechische Republiek niet meer zal zien. Hij heette Ondra. Sergio de Dios Muñoz 

......
Een unieke ervaring! schrijft Miriam uit 5C. 
Ik heb het grote geluk gehad dit jaar mee te kunnen naar de Tsjechische Republiek met het Comenius-project. Ik was bij een schattige familie: de familie Bonhardovi. 's Morgens ging ik naar school met Adam. De school was grappig, bijna zo klein als een huis. Bij het binnenkomen verwisselden ze hun schoenen voor schoolschoenen. We hebben verschillende excursies gemaakt: naar Praag, naar Liberec, naar de Skoda-autofabriek, naar de dierentuin, het theater… 
Later heb ik met het gezin ook plaatsen in de buurt bezocht. Ze namen me mee naar bergen waar veel paarden waren en ik kon ze aanraken en met ze spelen. Het was geweldig, het waren er een boel en ze sabbelden op mijn hand. Ook namen ze mij mee om een paar oude kastelen te bekijken, en als laatste gingen we naar een hockeywedstrijd. Het is een erg goede en verrijkende ervaring geweest om andere gewoonten en andere plaatsen te leren kennen, en natuurlijk ook: vrienden te maken… 
Miriam García Carretero (5de klas lagere school. + groep 7)


……………………
Ervaringen in Engeland. Reis naar Bornemouth, Engeland
1e klas middelbare school. Dit verslag stond in het Engels op de site. 

We kwamen erg laat aan in Bornemouth. 
De eerste dag gingen we naar de Romeinse baden, in Bath, en we maakten een wandeling. De tweede dag hadden we 's morgens school en 's middags gingen we naar Christchurch. In Christchurch was er markt. Op de derde dag hadden we les en in de middag gingen we wandelen door Bournemouth
en we gingen naar het strand. 's Avonds zagen we op school een film. 
Op de vierde dag gingen we naar Castlepoint, dat is een winkelcentrum. 's Avonds speelden we bingo op school. Op de vijfde dag hadden we school en 's middags gingen we naar Poole. 's Avonds hadden we een film op school. Op de zesde dag gingen we 's middags wandelen in Bournemouth. Op de zevende dag, zaterdag, gingen we zonder leraren naar het strand. Een paar stomme jongens vielen in het water en ze liepen de rest van de morgen in hun onderbroek. We hebben een boel plezier gehad. 
Op zondag gingen we terug naar Madrid. Heel wat mensen wilden langer in deze fantastische plaats blijven. 


Uitwisseling Madrid - Heidelberg in Duitsland. 
De groep uit de derde klas bestond uit 20 deelnemers plus de leraren Juan Carlos Sánchez en Mónica Domínguez en heeft een week in de mooie stad Heidelberg doorgebracht. Dat is de geboorteplaats van de Duitse Romantiek. Het betrof een uitwisselingsreis met het Elisabeth von Thadden gymnasium, en nu brachten de leerlingen een tegenbezoek na hun bezoek van een week afgelopen october. 
Deze keer hebben onze leerlingen van het Juan de Valdés de gelegenheid gehad te genieten van de Duitse taal en cultuur met de Duitse families die hen met groot enthousiasme ontvangen hebben.
Ze hebben met de Duitsers een technologie-museum bezocht (ZKM, Zentrum für Kunst und Medientechnologie) in de stad Karlsruhe, ze verkenden de stad Heidelberg, en konden een plenaire zitting van het Europese Parlement in Straatsburg bijwonen, en rondden het af met een rondvaart door de oude binnenstad en het financiële hart van Frankfurt. De laatste nacht in Heidelberg brachten we door met een verrukkelijk buffet dat door ouders en leerlingen was klaargemaakt en waar we allemaal erg van hebben genoten. Veel dank aan onze Duitse vrienden!
Aldus Mónica Domínguez, lerares ESO. 
(ESO = verplichte 4 klassen middelbaar onderwijs. Daarna kan men twee jaar voorbereidend hoger onderwijs volgen. 
Een Belgische site geeft een aardig overzicht: http://users.telenet.be/lieza/verslagsite/schoolsysteem.html  
Ook vindt men veel gegevens op: http://www.leveninspanje.es/onderwijssysteem.html  )

De school schrijft er zelf over: Onze projecten.
Leren samenleven (een van de pijlers van het rapport Delors aan de Unesco) en Opleiding voor het leven (gedachtegoed van de Fliedner-stichting) zijn de thema's waarop de projecten berusten die voor ons het meest kenmerkend en betekenisvol zijn van de projecten die wij op school ontwikkelen. 
We zijn ervan overtuigd dat door de ander beter te kennen, in diens geschiedenis, tradities en spiritualiteit, wij erin zullen slagen over en weer begrip voor elkaar te zullen krijgen, een vreedzame dialoog en harmonie om zodoende gezamenlijke projecten aan te kunnen pakken, en vreedzame oplossingen te vinden voor conflicten. 
Ons vermogen om te helpen en solidair te zijn, onze omgang met en zorg voor het milieu, die leer je niet uit lesboeken, evenmin op een digitaal schoolbord, of in klassikale lessen. Alleen door ons ervoor in te zetten en gevoel te krijgen voor situaties die het verst van ons bed staan, zullen we in staat zijn te groeien als volledige mensen. 
…………………
Wedren voor solidariteit. 
Dit jaar heeft de school, net als eerdere jaren, besloten een 'Wedren voor solidariteit' te organiseren. Dat gebeurde op 16 december, en het geld dat er mee werd opgehaald was bestemd voor een bijdrage in de constructie van een eetzaal in de Wongi-school, waarmee het Juan de Valdés een band heeft. Voor een beter begrip was er een foto-tentoonstelling in de kantine in de dagen voor de hardloopwedstrijd. 

Scholenband met Wongi. 
Sinds vorig jaar heeft de school een project gestart om te komen tot een band met een school in Ethiopië in de provincie Wongi. Een ambitieus project dat een brug wil slaan tussen culturen, rassen en talen die zo uiteenlopen als die tussen Madrid en Wongi. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van het uitwisselen van informaties, geschreven, in beeld, werk van de leerlingen, en wel van beide scholen. Men wil leren hoe de ander is, leeft, zich kleedt, danst, wat voor school ze hebben, en zelf vertellen over het eigen leven, de eigen gewoonten…

Geschiedenis.
Een van de aspecten die van dit project iets bijzonders maken is dat de sociaal-economische situatie van beide scholen volkomen verschillend zijn. Daarom zal men, afgezien van de culturele uitwisseling op voet van gelijkheid, ook de mogelijkheden om samen te werken, die het project de scholengemeenschap biedt niet uit het oog verliezen (in dit geval de relatie van de bevoorrechte partij met de minder bedeelde). Die insteek kan ethisch gezien niet gemist worden in een dergelijk project. 

Het project is ontstaan uit een initiatief van een groep leerlingen, leraren en ouders m.m.v. de sociaal werkster van de school. 
Zodoende gaat het om een echte scholenband, en er is een comité gevormd waarin leerlingen, leraren, directie, en natuurlijk hun familieleden zitting hebben. 

Doel.
De huidige overeenkomst gaat uit van een elkaar nader komen w.b. het dagelijks leven, de cultuur en de identiteit van de kinderen in het andere land, waardoor je er een oog voor krijgt dat er meer manieren van leven mogelijk zijn.

Een laptop voor Wongi
Leerlingen van de derde klassen hebben een laptop bij elkaar gebracht met een project, en die laptop gaat naar Wongi. Zodoende kan met contact houden met de ONG die in Ethiopië dit project beheert. 
Een vertegenwoordiger van die ONG, die juist in Spanje was, kwam de laptop ophalen. De directrice van de school sprak enkele woorden, en bovendien werd de leerlingen uitgelegd wat voor solidariteitsprojecten daar in Ethiopië allemaal worden opgezet. 
(Aldus het verslag van enkele leerlingen uit de eerste klas.)

Project hergebruik van olie
In het cursusjaar 2009-2010 heeft heelde school enthousiast meegedaan aan een hergebruikproject van de Sociale Dienst van Madrid. 
In het cursusjaar 2010-2011 bracht het Juan de Valdés 467,5 liter olie bijeen, en alle andere scholen samen 27.954 liter. Sinds 2008 is er 93.559 liter opgehaald, en daarmee is duizend keer zoveel liter water níet vervuild en is er 122.563 kg Co2 minder in de lucht terecht gekomen... 
Een project dat veel erkenning heeft gekregen in de wereld van het milieu, en dat navolging verdient op onze scholen. Met videopresentaties probeert men de mensen milieubewust te maken en van het geld dat de olie heeft opgebracht helpt men de gemeente Crist Roi in Porto Prince (Haïti) en in het bijzonder de Goede Herder school, die door de aardbeving is verwoest. http://www.obrasocialcajamadrid.es/  

Bezoek aan het bejaardenhuis
Solidariteit kan ook heel dichtbij plaatsvinden. Daarom gaan er klassen naar het Bejaardenhuis van de Fliednerstichting, waar de leerlingen geboeid luisterden naar wat de oude dames allemaal te vertellen hadden. Er ging een wereld voor sommige kinderen open!


Stoelendans.

Nadat ds. Alfredo Abad, die tot dan toe verantwoordelijk was voor de afdeling Diaconie, is aangewezen als eerste secretaris van de Comisión Permanente, 
is nu José Burguillo benoemd (directeur van Casa Mamré) als verantwoordelijke man voor de afdeling Diaconie, 
en Augusto Milián (Zaragozza) is verantwoordelijk voor de Afdeling Oecumene, na het aftreden van Juan Medrano. 
In de Commissie voor Ethiek van de Seksualiteit is Joana Ortega-Raya benoemd in de plaats van Carlos Capó.
Alfredo Abad is ook benoemd als vertegenwoordiger van de C.P. in Casa Mamré, met alle respect voor de administrator van de Centrale Kas: Juan Varela, die voortgaat met het controleren van alle economische aspecten, zoals investeringen en het verbeteren en onderhouden van het huis. 


Er is opnieuw een Zendingsproject gelanceerd voor West-Andalucië, binnen het programma van de NMA (National 
Misssión Appointments) van de Methodist Church, een onderneming die op de schouders komt van Eva Domínguez. U ziet hier een foto van haar bij een doopdienst in San Fernando.

Zij gaat met ingang van 1 september 2012 onder verantwoordelijkheid van de Classis Andalusië aan het werk. Vijf jaar lang wordt zij financieel ondersteund. De kerk blijft gericht op verkondiging van het Evangelie, ook via dít zendingswerk. Moge de Heer het werk zegenen.

In de classis Extremadura en Madrid is beslist dat er in elke gemeente geestelijke bijstand moet komen. 
Met het oog daarop werd Ester Ruiz geïnstalleerd als predikant van de Iglesia de Cristo op 25 maart 2012 
en Ricardo Moraleja werd op 28 april predikant in de Iglesia de Jesús, calle Calatrava 25 Madrid. Daar komt per september Mariano Arellano (zie onder) bij. 


Ignacio Simal werd benoemd als directeur van het blad Cristianismo Protestante, waarmee een nieuwe fase wordt ingeluid, waarbij het blad ook online is te lezen, via internet dus. 
Daarvoor moet men zich wel opgeven, en gratis is het niet.
Binnen Spanje betaalt men voor de papieren versie + online: 25 € ; de versie online: 10 € en Europa en de rest van de wereld betalen 30 €... Verschil moet er zijn. 


Drie kandidaten tot de Heilige Dienst hebben zich in juni gemeld, omdat zij hun (basis)opleiding aan het SEUT hebben voltooid. 
U kent ze, we hebben in 2009 de Diasporacollecte aan hen gewijd. Hier tonen Jonathan Navarro, Mariano Arellano en Martha López hun bul. 

De afstudeerscriptie van Martha López ging over "Ruth: de Moabitische, een herdefiniëring van het Volk Gods"
Die van Mariano Arellano ging over: "De praxis van de dienst en de vergeving in Johannes 13 als wezenlijk kenmerk van het discipelschap" en die van Jonathan Navarro behandelde "Jezus, identiteit als bouwer van een gemeenschap" -Leerweg en verandering in Zijn eigen begrip van Zijn zending in Mattheüs 15: 21-28". 

Het was voor hen een groot waagstuk hun werk op te geven en grote problemen in de familiesfeer en financieel op zich te nemen in hun verlangen predikant te worden. Studie, vrienden, werk, hun kerkelijke gemeente hebben ze achter zich gelaten bij hun verhuizing naar het SEUT, en nu willen ze iedereen bedanken die heeft bijgedragen aan hun studiebeurzen. 

In september zullen ze verschillende gemeenten gaan dienen: Marta López als predikant van de kerk in Barcelona Centrum; Jonathan Navarro wordt predikant in de kerk van Rubí en doet daarbij ook jongerenwerk in de tak van de IEE in Catalonië, de EEC en Mariano Arellano gaat aan het werk in de Classis Madrid Extremadura waar hij bijstand in het pastoraat gaat verlenen in de kerken van Mérida en Miajadas. 

Alma Hernàndes, voor wie we destijds ook om een bijdrage in de studiebeurs vroegen, werkt intussen al bij de IEE als hoofd Departement voor Liturgie. 


Goed nieuw voor Los Rubios.- Het Gustav Adolf Werk geeft hun 6000 € voor zonnepanelen waarmee het gebouw verwarmd zal kunnen worden. Er kwamen altijd regelmatig Duitse groepen met belijdeniscatechisanten, dus de relatie is altijd warm geweest.

In de Levant komen in sommige gemeenten wat meer mensen naar de kerk. Verheugend. 


IPNZE

U weet dat er in Spanje en elders in het Middellandse Zeegebied Nederlandse kerkdiensten worden gehouden. 
Het I.P.N.Z.E. hoopt zich ook in de toekomst te kunnen blijven inzetten ter ondersteuning van deze gemeenten.
Meer informatie vindt U op de website: www.ipnze.nl, of kunt u krijgen via Ds.Doeke Land (secretaris I.P.N.Z.E.) Elzenlaan 35, NL-9103 RC Dokkum. Tel. 0031 519 296015 E-mail: doekeland@knid.nl of E-mail: info@ipnze.nl 
Van harte aanbevolen!


Diasporacollecte 2013

Vanuit Spanje bereikte ons een noodkreet in deze moeilijke tijden. Het gaat hier om mensen die geen kant meer op kunnen. Voor verschillende projecten werd onze hulp gevraagd, maar we leggen er één aan u voor in de hoop dat U samen met ons verschil wilt maken in de levens van broeders en zusters in Madrid. Vraag ook vooral bij Uw eigen gemeente of men daar wil collecteren voor de Diaspora-doelen in Spanje! Wij sturen graag nog een brief met deze informatie op…  

De Classis Madrid van de Spaanse Protestantse Kerk I.E.E. heeft sinds 1996 een Diaconaal Project, dat sinds 2011 genoemd wordt: Centro de Atención Social (CAS). Dit Centrum voor Sociale Zorg-en-Dienstverlening richt zich op mensen die nergens anders op kunnen terugvallen. Daklozen, illegalen, ouderen, mensen die niet alleen een maaltijd en kleding nodig hebben, maar ook hulp op het sociale vlak, zoals informatie over instanties waar mensen in kwetsbare situaties kunnen aankloppen, begeleiding bij het contact met de sociale diensten, praktisch advies om goed te leren solliciteren, taalcursussen voor buitenlanders, ontmoetingsruimten voor immigrantenvrouwen etc. Dit alles met als doel: minimale voorwaarden om te overleven aan te bieden, maar daarbij ook integratie en gemeenschap te bevorderen. De doelgroep zijn mensen die komen om hun dagelijks brood, maar die ook de werktuigen zoeken om dat op den duur zelf te kunnen verdienen.

De middelen waarover de CAS beschikt zijn een Centrum aan de calle Noviciado 5 (bij een van de kerken) en een Technisch Coördinator voor de verschillende activiteiten en voor de begeleiding van het project.

Het doel is: Hulp bij de basisbehoeften van voedsel, onderdak en formaliteiten van de mensen zonder eigen middelen die een beroep doen op de CAS en om ze te helpen bij hun concrete problemen. Daarbij heeft men goede resultaten geboekt via de voedselbank die ook kleding ter beschikking stelt, door ontmoetingsruimten voor niet-Spanjaarden, die daardoor beter kunnen integreren in de samenleving, door noodzakelijke hulpmiddelen voor sollicitaties etc te leveren, door informatie over rechten en mogelijkheden te verschaffen via een informatiebalie. Door internetcontacten kan men samenwerken bijv. met Eurodiaconia, en zo de krachten bundelen. Ook is een noodfonds opgericht voor situaties waar snel hulp geboden moet worden. Aan de vrijwilligers wordt veel aandacht besteed, zodat ook hun aantal tred kan houden met de groeiende vraag.

In 2011 alleen al heeft men 4520 keer hulp geboden. Dat loopt van maaltijden tot luiers en schoolartikelen.  

U ziet dat Uw hulp geen weggegooid geld is, maar mensen een hengel biedt om zelf te kunnen vissen! 
Uw bijdrage in het lenigen van deze nood zien wij graag tegemoet op bankrekening nummer 45.65.52.316 
ten name van Stichting Het Evangelie in Spanje te Zeist
inzake Diasporacollecte 2013.


Diasporacollecte 2012


In 2011 en ook in 2012 bestemden wij de opbrengst van deze collecte voor de restauratie van het historische pand voor de Protestantse Gemeente in Malaga. foto Antonio Ruiz 

Voor 2011 leverde dat dankzij de gaven van gemeenten en particulieren € 1.815,-. 
Dit bedrag hebben wij begin dit jaar over kunnen maken naar Spanje. 

In dit te restaureren pand worden ook vluchtelingen opgevangen. 
De daardoor bestemde zes appartementen zijn inmiddels gereed. 
Nu wordt gewerkt aan nieuwe ingangen en ook het oude dominees-appartement wordt grondig gerenoveerd. Maar de daaruit voortvloeiende financiële lasten zijn te groot voor de gemeente in Malaga, terwijl door de economische situatie in Spanje het ook niet mogelijk is dat de landelijke kerk te hulp schiet. 

Wij hopen dat er door de Nederlandse Gemeenten en particulieren in 2012 toch weer een mooi bedrag wordt bijeengebracht. 

U kunt uw gaven overmaken op bankrekeningnummer 45.65.52.316 ten name van Stichting Het Evangelie in Spanje te Zeist inzake Diasporacollecte 2012. 


Financiën.

In januari 2012 konden wij naar Spanje de jaarlijkse bijdrage in de predikantssalarissen van € 5.500 overmaken. Tevens stuurden we mee € 180 nog ontvangen bijdragen in de kosten van predikantspensioenen.  

Dat alles was mogelijk door uw giften. Wij blijven op u rekenen om Uw bijdragen geheel en al door te kunnen geven naar de kerk in Spanje.  

Voor Uw bijdragen zeggen wij u namens onze Spaanse medebroeders en –zusters hartelijk dank!

Adressen in Spanje.

Het gaat om Spaans sprekende gemeenten, die het heerlijk zullen vinden U te ontvangen! Om U te helpen zoeken hebben we de adressen van een aantal Spaanse Protestantse gemeenten op postcode gesorteerd, en daarmee ook op Regio, provincie en plaats. De meeste kerken zullen om 10 u. beginnen, maar neem s.v.p. even contact op, want het kan ook zomaar om 9 uur zijn of om 15 uur. De I.E.E. is te vergelijken met PKN, in alle breedte, en de I.E.R.E. is Anglicaans in liturgie en beleven… 
Als U op onderstaande link klikt, krijgt U ze netjes in beeld. 
Spaanse Gemeenten... Deze adressen zijn in mei 2012 gecontroleerd. 
Vindt u daar niet wat u zoekt, dan kunt U de volgende link aanklikken... Hoe recent deze adressen zijn weet ik niet. Protestant.


Poësiealbum…

Ds. Gil Milian schreef aan ds. Samuel Arnoso:

No escribo un verso aquí
para que mi nombre recuerdes, 
sino para que recuerdes
que yo me acuerdo de tí...


Ik schrijf hier geen versje
opdat je weer weet hoe ik heet, 
maar ik schrijf 't opdat jij weet
dat ik je niet vergeet.